Het belang van ondernemerschapsskills in mbo-opleidingen voor arbeidsmarktsucces

Geplaatst op 22 augustus 2024

In een steeds veranderende arbeidsmarkt zijn ondernemerschapsskills steeds belangrijker geworden, ook voor studenten in het Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO). Naast vaktechnische kennis en vaardigheden zijn deze competenties cruciaal voor het behalen van succes op de arbeidsmarkt. Ondernemerschapsskills helpen studenten niet alleen om innovatieve ideeën te ontwikkelen, maar ook om effectief te navigeren door de uitdagingen van de moderne werkplek. Dit artikel onderzoekt waarom en hoe MBO-opleidingen ondernemerschapsskills kunnen integreren om de arbeidsmarktkansen van studenten te verbeteren.

De Relevantie van Ondernemerschapsskills

Ondernemerschapsskills omvatten een breed scala aan vaardigheden die studenten in staat stellen om zelfstandig te denken, kansen te herkennen en effectief te reageren op veranderingen in hun omgeving. Deze vaardigheden zijn niet alleen waardevol voor degenen die een eigen bedrijf willen starten, maar ook voor studenten die werkzaam willen zijn in bestaande bedrijven. Enkele belangrijke aspecten van ondernemerschapsskills zijn:

• Creatief Probleemoplossend Vermogen: Het vermogen om innovatieve oplossingen te bedenken voor complexe problemen.
• Zelfstandigheid en Initiatief: Het nemen van proactieve stappen en zelfstandig werken om doelen te bereiken.
• Netwerken en Communicatie: Effectieve communicatie en het opbouwen van waardevolle relaties binnen en buiten een organisatie.
• Financieel Inzicht: Basiskennis van financiële principes en hoe deze toe te passen in een zakelijke context.

Het Belang voor de Arbeidsmarkt

Op de moderne arbeidsmarkt worden ondernemerschapsskills steeds meer gewaardeerd door werkgevers. Deze vaardigheden helpen studenten om zich te onderscheiden en waarde toe te voegen aan hun toekomstige werkplekken. Enkele voordelen van ondernemerschapsskills op de arbeidsmarkt zijn:

1. Aanpassingsvermogen: In een snel veranderende werkwereld kunnen studenten met ondernemerschapsskills zich sneller aanpassen aan nieuwe omstandigheden en technologieën.
2. Innovatie: Werknemers die innovatief denken, kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe producten, diensten en processen, wat waardevol is voor elke organisatie.
3. Probleemoplossend Vermogen: Het vermogen om creatief problemen op te lossen is een belangrijke eigenschap voor het omgaan met uitdagingen en het vinden van effectieve oplossingen.

Integratie van Ondernemerschapsskills in MBO-Opleidingen

Om studenten goed voor te bereiden op de arbeidsmarkt, moeten MBO-opleidingen ondernemerschapsskills op een effectieve manier integreren. Dit kan op verschillende manieren worden bereikt:

1. Curriculumontwikkeling

Het curriculum van MBO-opleidingen moet ondernemerschapsskills integreren als een kerncomponent van de opleiding. Dit kan worden gerealiseerd door:

• Module Ondernemerschap: Voeg een specifieke module of vak in het curriculum toe dat gericht is op ondernemerschap. Dit kan basiskennis van bedrijfsvoering, marketing, en financieel management omvatten.
• Projectmatig Onderwijs: Implementeer projectmatig onderwijs waarbij studenten werken aan realistische bedrijfsprojecten. Dit biedt hen de gelegenheid om ondernemerschapsskills in de praktijk toe te passen.

2. Praktijkgerichte Ervaringen

Praktijkgerichte ervaringen helpen studenten om theoretische kennis om te zetten in praktische vaardigheden. Dit kan worden gerealiseerd door:

• Stages en Bedrijfsbezoeken: Organiseer stages en bedrijfsbezoeken die studenten blootstellen aan het bedrijfsleven en hen de kans geven om ondernemerschapsskills in de praktijk te ervaren.
• Samenwerkingen met Ondernemers: Werk samen met lokale ondernemers en bedrijven om gastcolleges, workshops en mentoringprogramma’s aan te bieden. Dit helpt studenten om te leren van ervaren professionals.

3. Creatieve en Innovatieve Leeromgevingen

Een leeromgeving die creativiteit en innovatie bevordert, is cruciaal voor de ontwikkeling van ondernemerschapsskills. Dit kan worden bereikt door:

• Innovatie Labs: Richt innovatie labs of creatievere ruimtes in waar studenten kunnen experimenteren met nieuwe ideeën en projecten.
• Competities en Uitdagingen: Organiseer ondernemerschapscompetities en uitdagingen die studenten aanmoedigen om hun ideeën te presenteren en te ontwikkelen.

4. Soft Skills Training

Ondernemerschapsskills zijn vaak gekoppeld aan een reeks soft skills die belangrijk zijn op de arbeidsmarkt. Zorg ervoor dat de opleiding aandacht besteedt aan:

• Communicatie en Presentatie: Train studenten in effectieve communicatie en presentatievaardigheden, zodat ze hun ideeën duidelijk en overtuigend kunnen overbrengen.
• Leiderschap en Teamwerk: Ontwikkel vaardigheden in leiderschap en teamwerk door groepsprojecten en leiderschapsrollen te integreren in de opleiding.

Voorbeelden van Succesvolle Implementatie

1. Ondernemerschapscursussen:

   Bij een MBO-instelling werd een nieuwe cursus ondernemerschap toegevoegd aan het curriculum, gericht op het ontwikkelen van praktische vaardigheden zoals bedrijfsplanning en marketingstrategieën. Studenten werkten aan hun eigen ondernemingsplannen en kregen feedback van ervaren ondernemers. Dit leidde tot een hogere betrokkenheid en betere voorbereiding op de arbeidsmarkt.

2. Innovatielabs:

   Een andere MBO-school richtte een innovatielab in waar studenten samen met lokale bedrijven werkten aan realistische bedrijfsproblemen. Dit lab bood studenten de mogelijkheid om hun creativiteit en probleemoplossend vermogen te benutten, wat resulteerde in succesvolle projecten en verbeterde werkvoorbereiding.

3. Samenwerking met Ondernemers:

   Een programma waarbij gastsprekers uit de bedrijfswereld regelmatig op school kwamen om workshops en lezingen te geven, hielp studenten om een beter inzicht te krijgen in de bedrijfspraktijk en ondernemerschap. Dit versterkte hun netwerk en gaf hen praktische kennis die van pas kwam bij hun toekomstige carrières.

Evaluatie en Verbetering

Om de effectiviteit van de integratie van ondernemerschapsskills in MBO-opleidingen te evalueren en te verbeteren, zijn enkele stappen nuttig:

• Feedback van Studenten: Verzamel feedback van studenten over de relevantie en impact van de ondernemerschapscursussen en -activiteiten. Dit helpt om inzicht te krijgen in wat goed werkt en waar verbetering mogelijk is.
• Samenwerking met Werkgevers: Werk samen met werkgevers om te begrijpen welke vaardigheden en kennis zij waarderen en pas het curriculum hierop aan.
• Continue Professionele Ontwikkeling: Zorg ervoor dat docenten regelmatig professionele ontwikkeling krijgen om op de hoogte te blijven van de nieuwste trends en technieken in ondernemerschapsonderwijs.

Conclusie

Het integreren van ondernemerschapsskills in MBO-opleidingen is essentieel voor het verbeteren van de arbeidsmarktkansen van studenten. Door ondernemerschapsskills te ontwikkelen, kunnen studenten beter voorbereid zijn op de uitdagingen van de moderne werkplek en bijdragen aan innovatie en groei in hun toekomstige rollen. Door het curriculum te versterken met ondernemerschapsonderwijs, praktijkgerichte ervaringen te bieden en een ondersteunende leeromgeving te creëren, kunnen MBO-opleidingen studenten helpen om succesvol te zijn in hun carrières en een waardevolle bijdrage te leveren aan de arbeidsmarkt.

Geraadpleegde bronnen

• Athayde, R. (2009). Measuring Enterprise Potential in Young People. Entrepeneurship Theory and Practice, 33(2): 481-500. Verkregen van: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1540-6520.2009.00300.x/full
• Bal, J., Bruins, A., Jonge, J. de, Tan, S., Wennekers, S, & Verheul, I. (2007). Ondernemerschap in primair en voortgezet onderwijs. Zoetermeer: EIM. Verkregen van http://ondernemerschap.panteia.nl/pdf-ez/a200709.pdf
• Baldegger, U., Jochum-Gasser, R. & Mueller, D. (2012). Wie Ideen laufen lernen. Unternehmerisches Denken und Handeln in der Berufsausbildung. Schaan: Discover.
• Bussemaker, J. (2014). Ruim baan voor vakmanschap: een toekomstgericht mbo. (Kamerbrief). https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2014/06/02/kamerbrief-over-een-toekomstgericht-middelbaar-beroepsonderwijs.
• Charney, A. & Libecap, G. (2000). The impact of entrepeneurship education: an evaluation of the berger entrepreneurship program at the University of Arizona, 1985-1999. Arizona: University of Arizona. Verkregen van: http://cfed.org/assets/documents/Youth_Eship_Materials/Impact_of_Entrepreneurshp_Education.pdf.
• Christoffels, I. & Baay, P. (2016). De toekomst begint vandaag: 21ste-eeuwse vaardigheden in her beroepsonderwijs. ’s-Hertogenbosch: ecbo. Verkregen van http://www.ecbo.nl/_images/user/ecbo%2016-219-21ste-eeuwse-vaardigheden-mbo-de-toekomst-begint-vandaag.pdf
• Dekker, F. & Veefkind, A. (2012). Ondernemerschapsonderwijs: jong geleerd is oud gedaan. Utrecht: Verwey-Jonker Instituut.
• Dohme, P.A.E. (2015). Evaluating entrepreneurial education using the ASTEE questionnaire: adding meaning. Verkregen van https://www.jongondernemen.nl/l/library/download/urn:uuid:3f798644-8751-4e19-9976-815efb1129f9/thesis+dohme+3613305+july+2015.pdf
• Doris Fay, D. & Frese, M. (2001). The Concept of Personal Initiative: An Overview of Validity Studies. Human Performance, 14(1), 97–124. Verkregen van https://www.researchgate.net/publication/228997571_The_Concept_of_Personal_Initiative_An_Overview_of_Validity_Studies
• European Commission (2009). Entrepreneurship in Vocational Education and Training. Final Report of the Expert Group. Brussel: Europese Commissie.
• European Commission (2015). Entrepreneurship Education: A Road to Success. A compilation of evidence on the impact of entrepreneurship education strategies and measures. Brussels: EC. Verkregen van http://iccdpp.org/wp-content/uploads/2016/12/Entrepreneurship-Education-A-Road-to-Success-EC-2015.pdf
• European Commission/EACEA/Eurydice (2016). Entrepreneurship Education at School in Europe. Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union. Verkregen van https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/mwikis/eurydice/images/4/45/195EN.pdf
• Huber, L.R. (2015). Entrepreneurship, teams and sustainability: a series of field experiments. Amsterdam: UvA. https://www.jongondernemen.nl/l/library/download/urn:uuid:89138be8-6b45-4ede-ac7d-28cca099f641/onderzoeksrapport+2015+-+laura+rosendahl+huber.pdf
• Jong Ondernemen (2016). Ontwikkelingen mbo https://www.jongondernemen.nl/mbo-onderwijsontwikkelingen, geraadpleegd op 31 januari 2017.
• MBO Raad (2016). Ondernemerschap. https://www.mboraad.nl/themas/ondernemerschap, geraadpleegd op 31 januari 2017.
• Onderwijsraad (2013). Onderwijs in ondernemerschap (Briefadvies). Den Haag: Onderwijsraad. Verkregen van https://www.onderwijsraad.nl/upload/documents/publicaties/volledig/briefadvies-ondernemerschap-2.pdf
• Onstenk, J. (2003). Entrepeneurship and Vocational Education. European Educational Research Journal, 2(1), p74-89. Verkregen van http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.2304/eerj.2003.2.1.12.
• Rommelaar, J. & Breed, N. (2015). Ondernemend onderwijs. Uitgangspunt voor het onderwijs van de toekomst. Den Haag: Stichting Jong Ondernemen/ Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Verkregen van http://www.rvo.nl/sites/default/files/2015/08/White%20paper%20Ondernemend%20onder wijs_juli%202015.pdf
• Van der Aa, R., Van Geel, S. & Van Nuland, E. (2012). Ondernemerschap in het onderwijs. Tweemeting. Rotterdam: Ecorys. Verkregen van https://www.rvo.nl/sites/default/files/Tweemeting%20Ondernemerschap%20en%20onderwijs%202012.pdf
• Van Esch, W, Petit, R. & Smulders, H. (2014). Ondernemerschap in het mbo. Een kleurrijk perspectief. ’s-Hertogenbosch: ecbo. http://www.ecbo.nl/3_1817_Ondernemerschap-in-het-mbo.aspx
• Volery, T., Müller, S., Oser, F, Naepflin, C. & Del Rey, N. (2013). The impact of entrepreneurship education on human capital at upper-secondary level. Journal of Small Business Management 51(3), pp. 429-446. Verkregen van https://www.researchgate.net/publication/264344354_The_Impact_of_Entrepreneurship_Education_on_Human_Capital_at_Upper-Secondary_Level
• Wilson, F., Kickul, J. & Marlino, D. (2007). Gender, Entrepreneurial Self-Efficacy, and Entrepreneurial Career Intentions: Implications for Entrepreneurship Education. Entrepreneurship Theory and practice, 31(3): 387-406. Verkregen van http://w4.stern.nyu.edu/management/docs/Gender_ETP.pdf