Ondersteuningskaarten voor dyslexie en rekenproblemen: een overzicht

Leerlingen met dyslexie ervaren vaak moeilijkheden bij het leren lezen en spellen. Deze problemen strekken zich vaak uit tot rekenen, waar automatisering van basisbewerkingen zoals optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen problematisch kan zijn. Dyslexie beïnvloedt het fonologisch bewustzijn, de benoemsnelheid en het verbaal werkgeheugen, wat cruciaal is voor zowel taal- als rekenvaardigheden.

Effectieve Ondersteuning: Directe Instructie

Onderzoek toont aan dat directe instructie, waarbij leerstof systematisch wordt aangeboden en herhaald, effectief is voor leerlingen met rekenproblemen. Methoden zoals "Zo leer je kinderen rekenen" hebben bewezen positief bij te dragen aan de automatisering van basisbewerkingen. Deze methoden omvatten dagelijkse oefeningen en herhalingen die leiden tot verbeterde rekenvaardigheden.

Interventies voor Lees- en Rekenproblemen

Leerlingen met dyslexie en rekenproblemen profiteren ook van specifieke rekeninterventies. Ondersteuningsniveau 2 en 3 interventies, zoals dagelijkse oefensessies en strategie-instructie, blijken effectief. Hoewel niet specifiek gericht op dyslexie, tonen studies aan dat deze aanpakken rekenprestaties aanzienlijk kunnen verbeteren.

Geheugensteuntjes en Hulpmiddelen

Naast directe instructie kunnen geheugensteuntjes, zoals ezelsbruggetjes en visuele ondersteuningskaarten, helpen bij het onthouden en oproepen van informatie. Hoewel er beperkt wetenschappelijk onderzoek is naar de effectiviteit van permanente ondersteuningskaarten, tonen praktijkervaringen aan dat deze hulpmiddelen nuttig kunnen zijn voor leerlingen met rekenproblemen.

Conclusie

Leerlingen met dyslexie en rekenproblemen hebben baat bij gestructureerde en herhalende instructie. Hoewel er nog onderzoek nodig is naar specifieke hulpmiddelen zoals ondersteuningskaarten, wijzen huidige bevindingen op het belang van geheugensteuntjes en strategische ondersteuning in het onderwijs aan deze leerlingen.

Geraadpleegde bronnen

• Boon, R. T., Urton, K., Grünke, M., & Rux, T. A. (2019). Mnemonic strategies in mathematics instruction for students with learning disabilities: a narrative review. Learning Disabilities: A Multidisciplinary Journal, 24(1), 49-62.
• Bryant, B. R., Bryant, D. P., Porterfield, J., Dennis, M. S., Falcomata, T., Valentine, C.,.. Bell, K. (2016). The effects of a Tier 3 intervention on the mathematics performance of second grade students with severe mathematics difficulties. Journal of Learning Disabilities, 49, 176–188. doi:10.1177/0022219414538516.
• Bosman, A. M. T. (2015). Zo leer je alle kinderen rekenen. Orthopedagogiek: Onderzoek En Praktijk, 54(10), 413–424.
• Dennis, M. S. (2015). Effects of Tier 2 and Tier 3 mathematics interventions for second graders with mathematics difficulties. Learning Disabilities Research and Practice, 30, 29–42. doi:10.1111/ldrp.12051.
• De Smedt, B., & L., Boets, B., (2009). Working memory and individual differences in mathematics achievement: A longitudinal study from first grade to second grade. Journal of Experimental Child Psychology, 103, 186-201.
• Friso-van den Bos, I., Van der Ven, S. H. G., Kroesbergen, E. H., & Van Luit, J. E. H. (2013). Working memory and mathematics in primary school children: A meta-analysis. Educational Research Review (2013), 10, 29-44. doi: 10.1016/j.edurev.2013.05.003.
• Fuchs, L., S., Powell, S. R. , Hamlett, C. L., Fuchs, D., Cirino, P. T., & Fletcher, J. M. (2008). Remediating computational deficits at third grade: a randomized field trial. Journal of Research on Educational Effectiveness, 2-32.
• Hecht, S. A., Torgesen, J. K., Wagner, R., & Rashotte, C. (2001). The relationship between phonological processing abilities and emerging individual differences in mathematical computation skills: A longitudinal study of second to fifth grades. Journal of Experimental Child Psychology, 79, 192–227.
• Huijsmans, M.D.E., Kleemans, M., Sanne H.G., van der Ven S.H.G. , E. H. Kroesbergen (2020). The relevance of subtyping children with mathematical learning disabilities. Research in Developmental Disabilities, 104(2), 1-13. Doi: 10.1016/j.ridd.2020.103704.
• Kleemans, T., Segers, E. (2020). Linguistic Precursors of Advanced Math Growth in First- Language and Second-Language Learners. Research in Developmental Disabilities, 103, 1-10.
• Kroesbergen, E. H., & Van Luit, J. E. H. (2003). Mathematics interventions for children with special educational needs: A meta-analysis. Remedial and Special Education, 24, 97-114.
• Landerl, K., Ramus, F., Moll, K., Lyytinen, H., Leppanen, P. H., et al. (2013). Predictors of developmental dyslexia in European orthographies with varying complexity. Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 54(6), 686–694.
• Reiter, A., Tucha, O., & Lange, K. W. (2005). Executive functions in children with dyslexia. Dyslexia 11, 116–131. doi: 10.1002/dys.289.
• SDN, De Jong, P. F., De Bree, E. H., Henneman, K., Kleijnen, R., Loykens, E. H. M., Rolak, M., Struiksma, A. J. C., Verhoeven, L., Wijnen, F. N. K. (2016). Dyslexie: diagnostiek en behandeling. Brochure van de Stichting Dyslexie Nederland.
• Stockard, J., Wood, T. W., Coughlin, C., & Rasplica Khoury, C. (2018). The effectiveness of direct instruction curricula: A meta-analysis of a half century of research. Review of Educational Research, 88(4), 479-507. doi: 10.3102/0034654317751919.
• Vandewalle E., Boets B., GhesquieÌ€re P., & Zink I. (2010). Who Is At Risk for Dyslexia? Phonological Processing in Five-to Seven-Year-Old Dutch- Speaking Children With SLI. Scientific Studies of Reading, 14(1), 58–84.
• Vukovic, R. K., Lesaux, N. K., & Siegel, L. S. (2010). The mathematics skills of children with reading difficulties. Learning and Individual Differences, 20, 639–643.
• Wood, G., & Landerl, K. (2008). Naming speed in dyslexia and dyscalculia. Learning and Individual Differences, 18, 224-236.