Vergelijking van examenresultaten: traditioneel onderwijs versus ervaringsleren

Geplaatst op 22 augustus 2024

In het onderwijs worden steeds meer alternatieve onderwijsmethoden onderzocht om te begrijpen hoe ze bijdragen aan leerresultaten en de ontwikkeling van leerlingen. Traditioneel onderwijs en ervaringsleren zijn twee verschillende benaderingen, elk met hun eigen kenmerken en voordelen. Dit artikel onderzoekt de impact van deze onderwijsmethoden op examenresultaten, en belicht de sterke en zwakke punten van beide benaderingen.

Traditioneel Onderwijs

Traditioneel onderwijs is gebaseerd op een gestructureerde aanpak waarbij de focus ligt op theorie, instructie door de leraar, en standaardisering van het curriculum. Deze benadering wordt gekenmerkt door:

1. Leerkrachtgestuurd Onderwijs

   In een traditionele onderwijssetting speelt de leraar de hoofdrol in het overdragen van kennis. De lessen zijn meestal gebaseerd op een vaststaand curriculum en volgen een gestructureerde aanpak.

   Voorbeeld: Een docent geeft een lezing over wiskundige concepten, waarbij leerlingen aantekeningen maken en oefenopdrachten uitvoeren die gebaseerd zijn op de lesstof.

2. Geïndividualiseerd Toetsen

   Evaluaties en toetsen zijn vaak gestandaardiseerd en gericht op het meten van kennis en begrip van de lesstof. Examens worden meestal afgenomen aan het einde van een leerperiode om te beoordelen in hoeverre de leerlingen de leerdoelen hebben bereikt.

   Voorbeeld: Een eindexamen in geschiedenis test de kennis van leerlingen over specifieke historische feiten en gebeurtenissen, vaak in de vorm van meerkeuze- en open vragen.

3. Focus op Theorie

   De nadruk ligt voornamelijk op theoretische kennis en het begrijpen van concepten. Dit kan leiden tot een diepgaande kennis van specifieke onderwerpen, maar mogelijk minder aandacht voor praktische toepassing.

   Voorbeeld: Tijdens de les leren leerlingen over wiskundige formules en theorieën, maar de toepassing van deze kennis in real-life situaties wordt mogelijk minder benadrukt.

Ervaringsleren

Ervaringsleren, ook wel bekend als "learning by doing," richt zich op het leren door praktische ervaring en reflectie. Deze benadering omvat:

1. Leerlinggestuurd Onderwijs

   In plaats van een leraargestuurde benadering, ligt de nadruk op de actieve deelname van leerlingen in hun leerproces. Leerlingen leren door het uitvoeren van projecten, experimenten, en andere hands-on activiteiten.

   Voorbeeld: In een ervaringsleeromgeving kan een leerling een wetenschappelijk experiment uitvoeren om concepten van de natuurkunde te begrijpen door directe ervaring en observatie.

2. Contextgebonden Toetsen

   Evaluaties zijn vaak geïntegreerd in de leeractiviteiten en richten zich op het beoordelen van hoe goed leerlingen hun kennis en vaardigheden kunnen toepassen in praktische situaties.

   Voorbeeld: In plaats van een traditioneel examen, kan een leerling worden beoordeeld op basis van een project waarin ze een probleem oplossen met behulp van de geleerde concepten.

3. Focus op Praktische Vaardigheden

   Ervaringsleren benadrukt de ontwikkeling van praktische vaardigheden en het toepassen van kennis in realistische situaties. Dit kan leiden tot een beter begrip van hoe theorieën en concepten functioneren in de praktijk.

   Voorbeeld: Leerlingen leren over bedrijfskunde door een eigen onderneming op te zetten en te runnen, waardoor ze inzicht krijgen in de praktische aspecten van het bedrijfsleven.

Vergelijking van Examenresultaten

Bij het vergelijken van de examenresultaten van traditioneel onderwijs en ervaringsleren zijn er verschillende factoren om te overwegen:

1. Begrip van de Lesstof

   Traditioneel onderwijs kan zorgen voor een diepgaande kennis van de theorie, wat kan resulteren in goede resultaten op standaardtoetsen die gericht zijn op het testen van feitelijke kennis. Echter, het kan minder goed aansluiten bij de toepassing van deze kennis in real-life scenario's.

   Voorbeeld: Leerlingen die traditioneel zijn opgeleid in natuurkunde kunnen hoge cijfers halen op een toets die gericht is op het memoriseren van formules, maar het kan zijn dat ze moeite hebben met het toepassen van deze formules in een praktijkproject.

   In tegenstelling tot dit, kan ervaringsleren ervoor zorgen dat leerlingen de kennis beter begrijpen door deze toe te passen in een realistische context. Dit kan resulteren in een beter begrip van hoe theorieën functioneren in de praktijk, wat kan bijdragen aan de effectiviteit van de leerresultaten.

2. Voorbereiding op Praktische Toepassing

   Ervaringsleren biedt vaak een betere voorbereiding op de praktische toepassing van kennis en vaardigheden, wat kan leiden tot een meer holistisch begrip van de leerdoelen. Dit kan op lange termijn voordelig zijn, vooral in vakken waarbij praktische ervaring cruciaal is.

   Voorbeeld: Leerlingen die ervaring hebben opgedaan met een project in plaats van alleen theoretische kennis, kunnen beter voorbereid zijn op het uitvoeren van vergelijkbare taken in hun toekomstige carrière.

3. Motivatie en Betrokkenheid

   Ervaringsleren kan leiden tot een hogere motivatie en betrokkenheid bij leerlingen omdat het vaak meer aansluit bij hun interesses en de realiteit van hun toekomstige beroepen. Dit kan positief bijdragen aan de leerresultaten, hoewel het moeilijker te meten kan zijn in standaardexamenresultaten.

   Voorbeeld: Leerlingen die betrokken zijn bij een bedrijfsproject kunnen meer gemotiveerd zijn om te leren en presteren, wat kan resulteren in betere leerresultaten op lange termijn.

4. Evaluatie en Feedback

   De manier van evalueren verschilt aanzienlijk tussen de twee benaderingen. Traditioneel onderwijs gebruikt vaak gestructureerde toetsen, terwijl ervaringsleren kan profiteren van meer op maat gemaakte en contextuele evaluaties. Dit kan een impact hebben op hoe de resultaten worden gemeten en geïnterpreteerd.

   Voorbeeld: In een traditioneel onderwijssysteem kunnen leerlingen goed scoren op gestandaardiseerde toetsen, maar minder goed presteren op evaluaties die vaardigheden en praktische toepassing meten. In een ervaringsleeromgeving kunnen leerlingen beoordeeld worden op hun vermogen om kennis toe te passen in realistische situaties, wat een ander soort evaluatie met zich meebrengt.

Conclusie

De keuze tussen traditioneel onderwijs en ervaringsleren hangt af van de doelstellingen van het onderwijs en de aard van de vakken. Traditioneel onderwijs biedt sterke theoretische basis en gestructureerde evaluaties, wat kan resulteren in hoge scores op gestandaardiseerde toetsen. Aan de andere kant biedt ervaringsleren de voordelen van praktische toepassing en verhoogde motivatie, wat kan bijdragen aan een diepgaander begrip van de leerstof en een betere voorbereiding op realistische scenario’s.

Het is belangrijk voor onderwijsinstellingen om te overwegen hoe deze benaderingen elkaar kunnen aanvullen. Door een balans te vinden tussen theorie en praktijk, en door te zorgen voor een veelzijdige evaluatie van leerlingresultaten, kunnen scholen het beste van beide werelden benutten en bijdragen aan een holistische ontwikkeling van hun leerlingen. Het doel is uiteindelijk om leerlingen niet alleen goed voor te bereiden op examens, maar ook op een succesvolle en dynamische toekomst.

Geraadpleegde bronnen 

• Burch, G.J.F., Batchelor, J.H., Heller, N.A., Shaw, J., Kendall, W. & Turner, B. (2014). Experiential learning - what do we know? A meta-analysis of 40 years of research.
• Developments in Business Simulation and Experiential Learning, 41, p. 279-283.
• https://journals.tdl.org/absel/index.php/absel/article/view/2127
• Dewey, J. (1938). Experience and education. New York, NY: Macmillan
• https://archive.org/stream/ExperienceAndEducation/dewey2#page/n1/mode/2up
• Fowler, J. Experiential learning and its facilitation. In Nurse Education Today , Volume 28, Issue 4, May 2008, Pages 427-433.
• Kuhlemeier, H., Sniekers, J., Folmer, E., Wagenaar, F. & Leenders, E. (2010)
• Competentiegericht onderwijs in het vmbo. Verslag van een onderzoek onder docenten
• Verzorging. Enschede: Stichting leerplanontwikkeling (SLO).
• http://www.slo.nl/voortgezet/vmbo/themas/competentiegericht_onderwijs/ervaringen/competentiegericht/
• Rickinson, M., Dillon, J., Teamey, K., Morris, M., Choi, M. Y., Sanders, D. and Benefield, P. (2004) A review of research on outdoor learning. Preston Montford, Shropshire: Field Studies Council https://www.field-studies-ouncil.org/media/268859/2004_a_review_of_research_on_outdoor_learning.pdf
• Scogin, S.C., Kruger, C.J., Jekkals, R.E: & Steinfeldt, C. (2017)
• Learning by Experience in a Standardized Testing Culture: Investigation of a Middle School Experiential Learning Program, Journal of Experiential Education, 40(1) 39–57
• http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1053825916685737?journalCode=jeea
• Aloeske Vosseberg, 2012, Ervaringsgericht leren in de Gemengd Theoretische Leerweg van het VMBO. Bachelorthese, Faculteit Gedragswetenschappen Universiteit Twente
• http://essay.utwente.nl/61616/1/Vosseberg,_A._-_s1028782_(verslag).pdf