Ondersteuning van mbo-studenten met dyslexie: het belang van een auditief protocol

Geplaatst op 15 augustus 2024

Dyslexie is een veelvoorkomende leerstoornis die aanzienlijk kan beïnvloeden hoe studenten informatie verwerken en begrijpen. Vooral op het MBO (middelbaar beroepsonderwijs) kunnen studenten met dyslexie tegen specifieke uitdagingen aanlopen, vooral in een academische omgeving waar schriftelijke communicatie en lezen centraal staan. Dit artikel onderzoekt hoe een auditief protocol kan bijdragen aan de ondersteuning van MBO-studenten met dyslexie en hoe deze aanpak hen kan helpen bij het verbeteren van hun leerprestaties en algemene schoolervaring.

Wat is Dyslexie en Hoe Beïnvloedt Het MBO-Studeerervaring?

Dyslexie is een neurologische aandoening die invloed heeft op de taalverwerking. Het kan leiden tot problemen met lezen, schrijven en spelling, wat op zijn beurt invloed heeft op academische prestaties en zelfvertrouwen. Studenten met dyslexie hebben vaak moeite met het snel en nauwkeurig verwerken van tekst, wat kan resulteren in lagere cijfers en verhoogde stress.

Op het MBO worden studenten geconfronteerd met complexe leerstof, uitgebreide rapporten en schriftelijke examens. Voor studenten met dyslexie kan deze omgeving bijzonder uitdagend zijn. Ze kunnen worstelen met het lezen van studiemateriaal, het maken van notities en het schrijven van essays, wat hun algehele leerervaring en prestaties beïnvloedt.

Het Auditieve Protocol: Een Oplossing voor Dyslexie?

Een auditief protocol is een ondersteunende maatregel die gebruikmaakt van audio-technologie om studenten met dyslexie te helpen. Het protocol omvat het aanbieden van studiemateriaal in audioformaat en het gebruik van audiogeleide instructies om de leerervaring te verbeteren. Deze aanpak kan de volgende voordelen bieden:

1. Verbeterde Informatie-Integratie

• Luistercapaciteit: Door studiemateriaal in audioformaat aan te bieden, kunnen studenten informatie op een manier verwerken die beter aansluit bij hun sterktepunten. Veel mensen met dyslexie vinden het gemakkelijker om te luisteren naar informatie dan om deze visueel te verwerken. Audioboeken, opgenomen lezingen en gesproken instructies kunnen hen helpen om beter te begrijpen en te onthouden wat ze leren.

• Verhoogde Begrip: Audiomateriaal kan helpen om complexe concepten en vaktermen begrijpelijker te maken. Studenten kunnen pauzeren, terugspoelen en herhalen, wat hen in staat stelt om informatie op hun eigen tempo te verwerken. Dit kan het begrip van de leerstof verbeteren en het leren effectiever maken.

2. Versterking van Leervaardigheden

• Leesondersteuning: Audioprotocols kunnen dienen als aanvulling op visueel lezen door de tekst hardop voor te lezen. Dit helpt studenten om de corresponderende visuele tekst beter te volgen en de geluids-tekst associatie te versterken, wat kan bijdragen aan het verbeteren van hun leesvaardigheid op de lange termijn.

• Notuleren en Samenvatten: Door gebruik te maken van audiotechnologie kunnen studenten gemakkelijker aantekeningen maken en informatie samenvatten. Ze kunnen gesproken aantekeningen en samenvattingen maken die hen helpen bij het organiseren van hun gedachten en het voorbereiden van hun examens en projecten.

3. Vermindering van Stress en Frustratie

• Beheersing van Angst: Studenten met dyslexie ervaren vaak angst en frustratie bij schriftelijke taken. Door gebruik te maken van auditieve ondersteuning kunnen ze deze stress verminderen. Ze voelen zich minder overweldigd door de leerstof en kunnen zich meer concentreren op het begrijpen van de inhoud zonder zich zorgen te maken over leesproblemen.

• Verhoogd Zelfvertrouwen: Door de verbetering van hun leerervaring en prestaties door auditieve ondersteuning kunnen studenten meer zelfvertrouwen krijgen in hun academische capaciteiten. Dit kan leiden tot een positievere houding ten opzichte van hun studie en verhoogde motivatie.

Implementatie van een Auditief Protocol op MBO-Scholen

1. Opleiding en Bewustwording

• Training voor Docenten: Het is essentieel dat docenten worden getraind in het effectief gebruik van auditieve hulpmiddelen. Ze moeten begrijpen hoe ze audiomateriaal kunnen integreren in hun lessen en hoe ze studenten kunnen begeleiden bij het gebruik van deze technologie. Training kan ook betrekking hebben op het herkennen van dyslexie en het aanbieden van passende ondersteuning.

• Informatie voor Studenten: Studenten moeten bewust worden gemaakt van de beschikbare auditieve hulpmiddelen en hoe ze deze kunnen gebruiken. Informatieve sessies en handleidingen kunnen hen helpen om optimaal gebruik te maken van de audioprotocols en andere ondersteunende technologieën.

2. Integratie in het Curriculum

• Aanpassing van Lesmateriaal: Onderwijsinstellingen moeten ervoor zorgen dat lesmateriaal beschikbaar is in audioformaat. Dit kan door boeken, artikelen en andere leerbronnen te digitaliseren en aan te bieden als audioboeken of gesproken tekst. Ook kunnen lezingen en instructies worden opgenomen en beschikbaar gesteld voor herhaaldelijke beluistering.

• Gebruik van Technologische Hulpmiddelen: Scholen kunnen investeren in technologische hulpmiddelen die auditieve ondersteuning bieden, zoals spraak-naar-tekst software, audioplayer-apps en gespecialiseerde lees- en schrijfsoftware. Deze tools moeten worden geïntegreerd in het dagelijkse leerproces en toegankelijk zijn voor alle studenten die ze nodig hebben.

3. Ondersteuning en Feedback

• Individuele Begeleiding: Studenten met dyslexie kunnen baat hebben bij persoonlijke begeleiding om hen te helpen bij het navigeren door het auditieve protocol. Dit kan door het bieden van één-op-één sessies met een studieadviseur of dyslexiebegeleider die hen kan ondersteunen bij het gebruik van de audiotechnologie en hen kan adviseren over effectieve studiemethoden.

• Evaluatie en Aanpassing: Het is belangrijk om regelmatig de effectiviteit van het auditieve protocol te evalueren. Dit kan door feedback van studenten en docenten te verzamelen over hoe goed de technologie hen ondersteunt en welke verbeteringen nodig zijn. Continue aanpassing en verbetering van de gebruikte hulpmiddelen en technieken kunnen bijdragen aan een effectievere ondersteuning van studenten met dyslexie.

Vooruitzichten en Toekomstige Ontwikkelingen

1. Innovatie in Ondersteuningstechnologie

• Nieuwe Technologieën: De ontwikkeling van nieuwe technologieën biedt steeds meer mogelijkheden voor de ondersteuning van studenten met dyslexie. Innovaties zoals kunstmatige intelligentie en machine learning kunnen gepersonaliseerde leerervaringen creëren en realtime ondersteuning bieden. Onderwijsinstellingen moeten op de hoogte blijven van deze ontwikkelingen en deze technologieën integreren in hun ondersteuningstrategieën.

• Interdisciplinaire Benaderingen: Samenwerking tussen onderwijsprofessionals, technologische ontwikkelaars en onderzoekers kan leiden tot de ontwikkeling van meer effectieve en op maat gemaakte ondersteuningsoplossingen. Dit kan bijdragen aan een meer inclusieve en ondersteunende leeromgeving voor alle studenten.

2. Stimuleren van Inclusiviteit

• Bevordering van Inclusieve Praktijken: Het bevorderen van inclusieve onderwijsmethoden en -praktijken is cruciaal voor het ondersteunen van studenten met dyslexie. Dit omvat het creëren van een leeromgeving die begrip en ondersteuning biedt aan alle studenten, ongeacht hun leerbehoeften.

• Bewustwordingscampagnes: Bewustwordingscampagnes over dyslexie en de voordelen van auditieve ondersteuning kunnen helpen om stigma’s te verminderen en een cultuur van acceptatie en ondersteuning te bevorderen. Dit draagt bij aan een positieve leeromgeving waarin studenten met dyslexie zich gewaardeerd en ondersteund voelen.

Conclusie

Het auditieve protocol biedt een veelbelovende benadering voor de ondersteuning van MBO-studenten met dyslexie. Door het integreren van audio-technologie in het leerproces kunnen studenten hun leerprestaties verbeteren, stress verminderen en hun sociaal-emotionele welzijn versterken. Het is van essentieel belang dat onderwijsinstellingen, ouders en beleidsmakers samenwerken om een omgeving te creëren die deze ondersteuningsstrategieën omarmt en verder ontwikkelt.

Door te investeren in training, technologie en inclusieve praktijken kunnen we bijdragen aan een meer rechtvaardige en ondersteunende onderwijservaring voor studenten met dyslexie. Dit stelt hen in staat om hun volledige potentieel te bereiken en succesvol te zijn in hun academische en professionele loopbaan.

Geraadpleegde bronnen

• Bekebrede, J., Leij A. van der, Plakas, A., Share, D. & Morfidi, E. (2010). Dutch Dyslexia in Adulthood: Core Features and Variety. Scientific Studies of Reading, 14 (2), 183-210. DOI: 10.1080/10888430903117500.
• Cuelenaere, B.. (2016). Quick scan dyslexie in mbo en hbo. Onderzoek in opdracht van het ministerie OCW. Tilburg: CentERdata.
• De Jong, P. F., De Bree, E. H., Henneman, K., , Kleijnen, R., Loykens, E. H. M., Rolak, M., Struiksma, A. J. C, Verhoeven, L., & Wijnen, F. N. K. (2016). Dyslexie: diagnostiek en behandeling. Brochure van de Stichting Dyslexie Nederland. Gevonden op: www.stichtingdyslexienederland.nl/.../dyslexie_diagnostiek%20en%20behandeling_2.. Geraadpleegd: januari 2017.
• Ghesquière, P., Boets, B., Gadeyne, E., & Vandewalle, E. (2010). Dyslexie: een beknopt wetenschappelijk overzicht. K.U. Leuven: Centrum voor Gezins- en Orthopedagogiek.
• Gevonden op: https://perswww.kuleuven.be/.../papers/Pol_Dyslexie_Boek%20Lessius_definitief.pdf. Geraadpleegd: januari 2017.
• Leij, A. van der (2011). Geslaagd met dyslexie en dyscalculie. Presentatie gehouden op de conferenties: Geslaagd met dyslexie en dyscalculie.
• Leij, A. van der, Bekebrede, J., Schijf, T., Geudens, A., Schraeyen, K. & Schijf, T. (2011). Achtergronden bij de ontwikkeling en normering van de Interactieve Dyslexie test Amsterdam-Antwerpen (IDAA). In:
• Geudens, A., Baeyens, D., . Schraeyen, K , Maetens, K., De Brauwer, J. & Loncke, M. (eds). Jongvolwassenen met dyslexie. Diagnostiek en begeleiding in wetenschap en praktijk. Leuven/Den Haag: Acco.
• Sontag, L & Donker, M. (2012). ). Dyslexie en dyscalculie in het voortgezet onderwijs. ’s Hertogenbosch: KPC Groep.
• Sontag, L. & M. Bosmans (2011). Dyslexie en dyscalculie in het voortgezet onderwijs. Tilburg: PON.
• Teunissen, C, Scheltinga, F., Groot, A. de & Druenen, M. (2017). Protocol dyslexie mbo. Handreiking voor docent, coördinator zorg en management. Geraadpleegd 28-6-2018 op : https://www.expertisecentrumnederlands.nl/wp-content/uploads/2017/06/protocol- MBO-2017-Digitaal_DEF2.pdf