De verwachtingen van werkgevers van mbo-studenten: de rol van excellentieprogramma’s

Geplaatst op 22 augustus 2024

In het huidige dynamische arbeidsklimaat hebben werkgevers hoge verwachtingen van MBO-studenten. Ze zoeken niet alleen naar vaktechnische vaardigheden, maar ook naar bredere competenties zoals probleemoplossend vermogen, communicatievaardigheden en flexibiliteit. Excellentieprogramma’s op het mbo spelen een cruciale rol in het voorbereiden van studenten op deze eisen door hen extra uitdagingen en kansen te bieden. Dit artikel verkent de verwachtingen van werkgevers van mbo-studenten en onderzoekt hoe excellentieprogramma’s bijdragen aan het voldoen aan deze verwachtingen.

Verwachtingen van Werkgevers

Werkgevers hebben specifieke verwachtingen van mbo-studenten die het arbeidsleven betreden. Deze verwachtingen gaan verder dan de basiskennis en -vaardigheden die tijdens de opleiding zijn opgedaan. Enkele kernpunten zijn:

1. Praktische Vaardigheden en Toepassing

   Werkgevers verwachten dat mbo-studenten niet alleen theoretische kennis hebben, maar ook in staat zijn om deze kennis praktisch toe te passen. Ze moeten vaardig zijn in hun vakgebied en direct bijdragen aan de werkzaamheden binnen een bedrijf.

   Voorbeeld: Een technische mbo-student wordt verwacht praktische problemen op te lossen en technieken direct in de praktijk toe te passen zonder uitgebreide aanvullende training.

2. Probleemoplossend Vermogen

   De vaardigheid om problemen snel en effectief op te lossen is een van de belangrijkste verwachtingen. Werkgevers willen dat studenten creatief denken en innovatieve oplossingen aandragen voor uitdagingen die zich voordoen in de werkplek.

   Voorbeeld: Bij een onverwachte technische storing moet een mbo-student zelfstandig en efficiënt een oplossing kunnen vinden.

3. Communicatie- en Samenwerkingsvaardigheden

   Goede communicatie en samenwerking zijn essentieel in bijna elke functie. Werkgevers zoeken naar studenten die effectief kunnen communiceren met collega’s, klanten en leidinggevenden, en die goed functioneren binnen een team.

   Voorbeeld: Een mbo-student moet in staat zijn om helder en professioneel te communiceren met zowel interne als externe stakeholders en goed samen te werken aan projecten.

4. Flexibiliteit en Aanpassingsvermogen

   In een snel veranderende werkomgeving is flexibiliteit cruciaal. Werkgevers verwachten van mbo-studenten dat ze zich kunnen aanpassen aan nieuwe situaties en bereid zijn om nieuwe taken en verantwoordelijkheden op zich te nemen.

   Voorbeeld: Bij het implementeren van nieuwe technologieën of processen moet een mbo-student zich snel aanpassen aan de veranderingen en nieuwe vaardigheden leren.

5. Zelfstandigheid en Eigen Verantwoordelijkheid

   Werkgevers willen dat mbo-studenten in staat zijn om zelfstandig te werken en verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen taken en projecten. Dit betekent dat ze proactief moeten zijn en initiatieven moeten nemen zonder constante supervisie.

   Voorbeeld: Een mbo-student moet zelfstandig een project kunnen uitvoeren en zelf beslissingen kunnen nemen over de uitvoering en voortgang ervan.

Rol van Excellentieprogramma’s

Excellentieprogramma’s zijn speciaal ontworpen om studenten extra uitdagingen en kansen te bieden. Ze spelen een belangrijke rol in het voldoen aan de verwachtingen van werkgevers door mbo-studenten te helpen hun vaardigheden verder te ontwikkelen en hen voor te bereiden op de eisen van de arbeidsmarkt. Enkele manieren waarop excellentieprogramma’s bijdragen zijn:

1. Aanbieden van Extra Uitdagingen

   Excellentieprogramma’s bieden studenten uitdagende projecten en opdrachten die verder gaan dan de standaard opleidingseisen. Dit helpt studenten om hun probleemoplossend vermogen te verbeteren en hun praktische vaardigheden te verfijnen.

   Voorbeeld: Een excellentieprogramma kan een project omvatten waarbij studenten samenwerken met bedrijven om real-life problemen op te lossen, waardoor ze waardevolle ervaring opdoen en hun vaardigheden ontwikkelen.

2. Verbeteren van Professionele Vaardigheden

   Deze programma’s richten zich niet alleen op vaktechnische kennis, maar ook op de ontwikkeling van belangrijke professionele vaardigheden zoals communicatie, teamwork en leiderschap. Dit bereidt studenten voor op een breed scala aan situaties in de werkplek.

   Voorbeeld: Workshops en trainingen binnen excellentieprogramma’s kunnen studenten helpen bij het verbeteren van hun presentatievaardigheden en het leren effectief te communiceren met verschillende doelgroepen.

3. Biedt Netwerkmogelijkheden

   Excellentieprogramma’s bieden vaak toegang tot netwerkevenementen en contacten met professionals uit de industrie. Dit helpt studenten niet alleen om hun netwerk uit te breiden, maar ook om meer inzicht te krijgen in de arbeidsmarkt en hun toekomstige carrièrepad.

   Voorbeeld: Studenten kunnen deelnemen aan netwerkborrels en bedrijfsbezoeken, waar ze in contact komen met potentiële werkgevers en hun carrièrekansen kunnen verkennen.

4. Versterken van Zelfstandigheid en Eigen Initiatief

   Door deelname aan excellentieprogramma’s worden studenten aangemoedigd om zelfstandig te werken en initiatief te nemen. Dit helpt hen om de zelfstandigheid en verantwoordelijkheid te ontwikkelen die werkgevers verwachten.

   Voorbeeld: Studenten kunnen zelfstandig een innovatief project ontwikkelen en presenteren, waarbij ze verantwoordelijkheid nemen voor alle aspecten van het project van planning tot uitvoering.

5. Voorbereiden op de Arbeidsmarkt

   Excellentieprogramma’s helpen studenten bij het ontwikkelen van een beter begrip van de arbeidsmarkt en de verwachtingen van werkgevers. Ze leren hoe ze zich kunnen voorbereiden op sollicitaties en hoe ze zichzelf kunnen positioneren voor succes in hun toekomstige carrière.

   Voorbeeld: Opleidingen in sollicitatietraining en loopbaanbegeleiding binnen een excellentieprogramma kunnen studenten helpen bij het schrijven van effectieve cv’s en sollicitatiebrieven, en bij het voorbereiden op sollicitatiegesprekken.

Impact van Excellentieprogramma’s

De impact van excellentieprogramma’s op de voorbereiding van mbo-studenten op de arbeidsmarkt is aanzienlijk. Enkele positieve effecten zijn:

1. Verhoogde Werkplekkenkansen

   Studenten die deelnemen aan excellentieprogramma’s hebben vaak een concurrentievoordeel op de arbeidsmarkt. Ze beschikken over aanvullende vaardigheden en ervaringen die hen onderscheiden van andere kandidaten.

   Voorbeeld: Werkgevers zijn vaak onder de indruk van studenten met ervaring in uitdagende projecten en een goed ontwikkelde professionele vaardigheden, wat hun kansen op een baan vergroot.

2. Betere Integratie op de Werkplek

   Studenten die goed zijn voorbereid door excellentieprogramma’s integreren vaak gemakkelijker in hun nieuwe werkplek. Ze hebben al ervaring met de praktische aspecten van hun vakgebied en zijn goed voorbereid op de verwachtingen van hun rol.

   Voorbeeld: Studenten die gewerkt hebben aan real-life projecten tijdens hun opleiding, kunnen sneller bijdragen aan hun nieuwe team en hebben minder begeleiding nodig bij hun inwerkperiode.

3. Verhoogde Zelfverzekerdheid

   Door deel te nemen aan uitdagende programma’s ontwikkelen studenten zelfvertrouwen in hun vaardigheden en capaciteiten. Dit helpt hen om met meer zekerheid en enthousiasme hun carrière te starten.

   Voorbeeld: Een student die een succesvol project heeft afgerond in een excellentieprogramma, voelt zich vaak zekerder tijdens sollicitatiegesprekken en in hun rol als beginnend professional.

4. Versterkte Professionele Netwerken

   De netwerkmogelijkheden binnen excellentieprogramma’s helpen studenten om waardevolle contacten te leggen in hun vakgebied, wat kan leiden tot toekomstige kansen en mentorschap.

   Voorbeeld: Netwerkcontacten die tijdens een programma zijn gelegd, kunnen resulteren in stageplaatsen, jobaanbiedingen of waardevolle adviezen over carrièreontwikkeling.

Conclusie

Excellentieprogramma’s spelen een cruciale rol in het voorbereiden van mbo-studenten op de verwachtingen van de arbeidsmarkt. Door extra uitdagingen te bieden, professionele vaardigheden te ontwikkelen, netwerkmogelijkheden te bieden, en zelfstandigheid te bevorderen, dragen deze programma’s bij aan de voorbereiding van studenten voor een succesvolle carrière. De positieve impact op werkplekkenkansen, werkplekintegratie, zelfverzekerdheid en professionele netwerken onderstreept het belang van excellentieprogramma’s in het mbo-onderwijs. Het is essentieel dat onderwijsinstellingen blijven investeren in dergelijke programma’s om studenten optimaal voor te bereiden op de eisen en verwachtingen van werkgevers.

Geraadpleegde bronnen 

• Berge, H. ten, Kool, A., Kragten, L. & Ruepert, N. (2017). Selectie voor excellentieonderwijs. Ervaringen uit hoger onderwijs vertaald naar het mbo. Verkregen van: https://mbo-today.nl/wp-content/uploads/2017/09/Selectie-in-Excellentie_17-LR.pdf
• Berge, H. ten, Kool, A., Kragten, L. & Ruepert, N. (2018). Programma’s voor excellentieonderwijs. Ervaringen uit hoger onderwijs vertaald naar het mbo. Verkregen van: https://mboinbedrijf.nl/images/PDF/Programma%20Excellentie.pdf
• Buisman, M. & Van der Velden, R. (red.) (2017). De toekomst van vakmanschap. Amsterdam: Kohnmanninstituut. Verkregen van: https://www.nro.nl/wp-content/uploads/2015/05/ToekomstvVakmanschapdruk.pdf
• Dijkstra, C., Heijne-Penninga, M., Suurd, T. & Wolfensberger, M. (2016). Gezocht: de excellente professional. Sozio. Vakblad voor sociale professionals en het sociale domein, 2, 16-19.
• Fuller, M., Heijne-Penninga, M., Kamans, E., Van Vuuren, M., De Jong, M. & Wolfensberger, M. (2018). Identifying compentence characteristics for excellent communication professionals: A work field perspective. Journal of Communication Management, 22(2), 233-252. DOI: https://doi.org/10.1108/JCOM-07-2016-0051.
• Heugten, P. van, Heijne-Penninga, M., Paans, W. & Wolfensberger, M. (2015). Characteristics of highly talented international business professionals defined. Qualitative study among international business professionals. European Journal of Training and Development, 40(2), 58-73. DOI: 10.1108/EJTD-04-2015-0032.
• ITS, ROA & CHEPS (2015). ‘Het beste uit studenten’; Onderzoek naar de werking van het Sirius Programma om excellentie in het hoger onderwijs te bevorderen. Nijmegen: ITS, Radboud Universiteit Nijmegen. Verkregen van: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2015/11/01/het-beste-uit-studenten
• MBO in Bedrijf (2015). Excellentie in het mbo – Startrapportage. Verkregen van: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2015/09/01/excellentie-in-het-mbo-startrapportage
• Mulder, A. & Blink, S. (2018). Word gewoon excellent! Denkhulp voor excellentie in het mbo. Amsterdam: De Argumentenfabriek. Verkregen van: http://mbo-today.nl/wp-content/uploads/2018/03/Excellentie-in-het-mbo-boek-compleet.pdf
• Paans, W., Wijkamp, I., Wiltens, E. & Wolfensberger, M. (2013). What constitutes an excellent allied health care professional? A multidisciplinary focus group study. Journal of Multidisciplinary Healthcare, 6, 347-356.
• Petit, R. & Rözer, J. (2017). De betekenis van vakmanschap voor onderwijs en arbeidsmarkt: een literatuurstudie en operationalisering. Mens en Maatschappij, 92(3), 259-287. DOI: 10.5117/MEM2017.3.PETI.
• Robbe, P. (2016, juni). Defining professional excellence. Overlapping learning outcomes in Dutch honours education. Presentatie gehouden tijdens de Utrecht Honours Conference 2016.
• Wijkamp, I., Paans, W. & Wolfensberger, M. (2013). Excellentie vanuit het perspectief van professionals. In R. Coppoolse, P. van Eijl & A. Pilot (red.), Hoogvliegers. Ontwikkeling naar professionale excellentie. Rotterdam: Rotterdam University Press.