Factoren die de deelname van mbo-studenten aan buitenlandervaringen beïnvloeden

Geplaatst op 21 augustus 2024

Buitenlandervaringen kunnen een waardevolle aanvulling zijn op de opleiding van mbo-studenten. Ze bieden niet alleen de kans om internationale werkervaring op te doen, maar ook om persoonlijke en professionele vaardigheden te ontwikkelen. Desondanks blijkt het voor veel mbo-studenten een uitdaging om dergelijke ervaringen te realiseren. Dit artikel onderzoekt de factoren die de deelname aan buitenlandervaringen belemmeren en stimuleren, en biedt inzichten in hoe deze barrières overwonnen kunnen worden.

Waarom Buitenlandervaringen Belangrijk Zijn

Buitenlandervaringen kunnen aanzienlijke voordelen bieden voor mbo-studenten:

• Professionele Ontwikkeling: Internationale stages en werkervaring kunnen studenten helpen om belangrijke vaardigheden te ontwikkelen die in de globaliserende arbeidsmarkt zeer gewaardeerd worden.
• Persoonlijke Groei: Het leven en werken in een ander land kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van zelfstandigheid, flexibiliteit en interculturele communicatievaardigheden.
• Netwerken en Carrièremogelijkheden: Studenten krijgen de kans om waardevolle professionele netwerken op te bouwen en kunnen hun carrièrekansen aanzienlijk vergroten door internationale ervaring.

Factoren die Deelname Belemmeren

Er zijn verschillende factoren die de deelname van mbo-studenten aan buitenlandervaringen kunnen belemmeren:

1. Financiële Barrières

• Hoge Kosten: Het financieren van een buitenlandervaring kan aanzienlijke kosten met zich meebrengen, zoals reis- en verblijfkosten. Voor veel studenten kan dit een belangrijke belemmering vormen.
• Onvoldoende Subsidies en Beurzen: Hoewel er subsidies en beurzen beschikbaar zijn, zijn deze vaak beperkt en kunnen ze niet altijd de volledige kosten dekken. Dit kan vooral problematisch zijn voor studenten uit minder welgestelde gezinnen.

2. Onvoldoende Voorbereiding en Informatie

• Gebrek aan Informatie: Veel studenten zijn niet goed geïnformeerd over de mogelijkheden en voordelen van buitenlandervaringen. Een gebrek aan duidelijkheid en informatie kan de deelname belemmeren.
• Onvoldoende Voorbereiding: Studenten kunnen zich overweldigd voelen door de administratieve en praktische voorbereidingen die nodig zijn voor een buitenlandervaring, zoals visa, vaccinaties en accommodatie.

3. Academische en Professionele Bezwaren

• Studieplanning: Het kan moeilijk zijn om buitenlandervaringen te integreren in een bestaande studieplanning zonder vertraging op te lopen. Studenten maken zich vaak zorgen over hoe een buitenlandse stage of uitwisseling hun studievoortgang zal beïnvloeden.
• Beperkingen door Opleidingsprogramma's: Niet alle mbo-opleidingen bieden mogelijkheden voor buitenlandervaringen of erkennen deze ervaring als onderdeel van het curriculum. Dit kan de deelname belemmeren.

4. Persoonlijke en Culturele Factoren

• Angst en Onzekerheid: De onbekendheid met een ander land en cultuur kan leiden tot angst en onzekerheid bij studenten. Dit kan hen ervan weerhouden om buitenlandse kansen na te jagen.
• Taalbarrières: Gebrek aan taalvaardigheden kan een grote hindernis vormen voor studenten die niet vloeiend zijn in de taal van het gastland, wat hen ontmoedigt om naar het buitenland te gaan.

Factoren die Deelname Stimuleren

Aan de andere kant zijn er ook factoren die de deelname van mbo-studenten aan buitenlandervaringen kunnen stimuleren:

1. Financiële Ondersteuning

• Beurzen en Subsidies: Beschikbaarheid van beurzen en subsidies kan een aanzienlijke stimulans zijn. Deze financiële ondersteuning kan helpen om de kosten van een buitenlandervaring te verlagen en het financieel haalbaar te maken voor meer studenten.
• School- en Overheidsinitiatieven: Sommige scholen en overheden bieden specifieke programma's en initiatieven aan om buitenlandervaringen te bevorderen, zoals reisbeurzen of gesubsidieerde stages.

2. Voorbereiding en Ondersteuning

• Informatie en Advies: Goede informatievoorziening en adviesdiensten kunnen studenten helpen om goed voorbereid naar het buitenland te gaan. Dit omvat informatie over mogelijkheden, financiële ondersteuning en praktische aspecten van een buitenlandervaring.
• Begeleiding en Training: Voorbereidingstrainingen en begeleiding door scholen of externe organisaties kunnen studenten helpen om zich voor te bereiden op hun buitenlandervaring en eventuele angsten te overwinnen.

3. Academische Integratie

• Erkenning en Integratie: Wanneer buitenlandervaringen erkend worden als onderdeel van het curriculum, worden ze aantrekkelijker voor studenten. Opleidingen die buitenlandervaringen integreren in hun programma's of als studiepunten toekennen, kunnen de deelname verhogen.
• Flexibele Studieplannen: Het aanbieden van flexibele studieplannen of de mogelijkheid om studiepunten te halen tijdens een buitenlandervaring kan studenten aanmoedigen om deze kansen na te streven.

4. Persoonlijke Motivatie en Interesse

• Carrièregerichte Motivatie: Studenten die sterke carrièregerichte motivatie hebben en de waarde van internationale ervaring begrijpen, zullen eerder geneigd zijn om kansen in het buitenland na te streven.
• Cultuur- en Avontuurlust: Interesse in andere culturen en avontuur kan een krachtige stimulans zijn voor studenten om een buitenlandervaring te zoeken.

Aanbevelingen voor Verbetering

Om de deelname aan buitenlandervaringen voor mbo-studenten te verhogen, kunnen de volgende aanbevelingen worden overwogen:

1. Versterken van Informatie en Voorlichting

• Breder Informatieaanbod: Scholen en opleidingsinstituten moeten uitgebreide informatie verstrekken over de mogelijkheden en voordelen van buitenlandervaringen, inclusief praktische informatie over visa, financiën en accommodatie.
• Adviesdiensten: Het opzetten van adviesdiensten en informatiebijeenkomsten kan studenten helpen bij het navigeren door het proces van een buitenlandervaring.

2. Verbeteren van Financiële Ondersteuning

• Uitbreiden van Beurzen: Vergroten van de beschikbaarheid van beurzen en subsidies kan financiële barrières verlagen en meer studenten in staat stellen om een buitenlandervaring te realiseren.
• Partnerschappen: Samenwerkingen met bedrijven en organisaties kunnen extra financieringsmogelijkheden en sponsoren bieden.

3. Integratie in Curriculum

• Curriculumontwikkeling: Het ontwikkelen van curricula die buitenlandervaringen integreren en erkennen kan de deelname stimuleren. Dit kan inhouden dat internationale stages of uitwisselingen als studiepunten worden geteld.
• Flexibele Studieopties: Aanbieden van flexibele studieopties en het aanpassen van studieplannen om buitenlandervaringen mogelijk te maken zonder vertraging kan aantrekkelijker zijn voor studenten.

4. Ondersteuning en Begeleiding

• Voorbereidingstrainingen: Het aanbieden van voorbereidingstrainingen kan studenten helpen om zich zelfverzekerd en goed voorbereid naar het buitenland te gaan.
• Cultuur- en Taaltraining: Het verstrekken van cultuur- en taaltraining kan studenten helpen om zich aan te passen en barrières te overwinnen.

Conclusie

Buitenlandervaringen kunnen aanzienlijke voordelen bieden voor mbo-studenten, maar er zijn verschillende factoren die hun deelname kunnen belemmeren of bevorderen. Financiële barrières, gebrek aan informatie, academische beperkingen en persoonlijke angsten kunnen belemmeringen vormen, terwijl financiële ondersteuning, goede voorbereiding, integratie in het curriculum en persoonlijke motivatie stimulansen zijn. Door deze factoren te begrijpen en aan te pakken, kunnen scholen en beleidsmakers de deelname aan buitenlandervaringen bevorderen en de waardevolle kansen die ze bieden maximaliseren.

Geraadpleegde bronnen 

• Beerkens, M., Souto-Otero, M., De Wit, H., & Huisman, J. (2016). Similar students and different countries? An analysis of the barriers and drivers for Erasmus participation in seven countries. Journal of Studies in International Education, 20(2), 184-204. doi: 10.1177/1028315315595703
• Erasmus+ (2018). Internationalisering gaat verder dan het buitenland. De stand van zaken in de internationalisering van het Nederlandse mbo in 2018. ’s Hertogenbosch: Nationaal Agentschap Erasmus+ Onderwijs & Training mbo-ve.
• Erasmus+ (2019). Internationalisering in het mbo wordt volwassen. Lessons learned voor internationalisering in het mbo. ’s Hertogenbosch: Nationaal Agentschap Erasmus+ mbo-ve.
• Elfferich, A. (2020). Wie is van plan (niet) in het buitenland te studeren of stage te lopen? Een onderzoek naar de intentie van Nederlandse eerstejaarsstudenten. Den Haag: Nuffic.
• Eurostudent (2018). EUROSTUDENT VI 2016-2018 Synopsis of Indicators. Social and economic conditions of student life in Europe. European Commission, Eurostat. doi: 10.3278/6001920cw
• Findlay, A., King, R., Stam, A., & Ruiz-Gelices, E. (2006). Ever reluctant Europeans: The changing geographies of UK students studying and working abroad. European Urban and Regional Studies, 13(4), 291-318.
• Kennisrotonde. (2018). Wat is bekend over de leeropbrengsten van internationaliseringsactiviteiten in het mbo? (KR.440). Den Haag: Kennisrotonde.
• Kurver, B., Nas, K., De Korte, K., Brukx, D., Khodaie, A. (2019). Buitenlandervaring voor iedereen? Nulmeting naar impact en inclusiviteit van het Erasmus+-mobiliteitsprogramma onder mbo-studenten. Nijmegen: ResearchNed.
• Lesjak, M., Juvan, E., Ineson, E. M., Yap, M. H., & Axelsson, E. P. (2015). Erasmus student motivation: Why and where to go? Higher Education, 70(5), 845-865. doi: 10.1007/s10734-015-9871-0
• Nuffic (2019) Internationalisering in beeld 2018. Feiten en cijfers uit het onderwijs. Den Haag: Nuffic.
• Onderwijsraad (2016) Internationaliseren met ambitie. Den Haag: Onderwijsraad.
• Paronen, P. (2014). Evaluation and development tool for effective internationalisation of vocational education and training. (Master’s Thesis) Helsinki: HAAGA-HELIA University of Applied Sciences.
• Rodríguez González, C., Bustillo Mesanza, B., & Mariel, P. (2011). The determinants of international student mobility flows: an empirical study on the Erasmus programme. Higher education, 62(4), 413-430. doi: 10.1007/s10734-010-9396-5
• Souto-Otero, M., Huisman, J., Beerkens, M., De Wit, H., & Vujić, S. (2013). Barriers to international student mobility: Evidence from the Erasmus program. Educational researcher, 42(2), 70-77. doi: 10.3102/0013189X12466696
• Van Mol, C. & Timmerman, C. (2014). Should I stay or should I go? An analysis of the determinants of Intra-European student mobility. Population, Space and place, 20, 465-479. doi: 10.1002/psp.1833