Wat kan onderwijspersoneel helpen hun emoties te reguleren bij (dreigend) escalerend leerlinggedrag in het sbo?

Inleiding

Lesgeven in het speciaal basisonderwijs (sbo) kan uitdagend en emotioneel veeleisend zijn. Leraren worden geconfronteerd met een breed scala aan gedragsproblemen en moeten in staat zijn om hun emoties effectief te reguleren om een positief leerklimaat te behouden. Emotieregulatie speelt een cruciale rol in het handhaven van de orde en het bevorderen van een constructieve leeromgeving. Dit artikel bespreekt verschillende strategieën en hulpmiddelen die leraren kunnen helpen hun emoties te beheersen bij escalerend leerlinggedrag.

Het Belang van Emotieregulatie

Emotieregulatie betreft de processen die mensen gebruiken om hun emoties te beïnvloeden. Dit omvat het reguleren van welke emoties ze voelen, wanneer ze die voelen, en hoe ze die ervaren en uiten. In het onderwijs is emotieregulatie essentieel om negatieve emoties zoals frustratie en boosheid te beheersen, die anders het leerproces kunnen verstoren. Leraren die hun emoties effectief kunnen reguleren, hebben een grotere kans om stabiele, positieve relaties met hun leerlingen te ontwikkelen en burn-out te voorkomen.

Strategieën voor Emotieregulatie

Er zijn twee hoofdstrategieën voor emotieregulatie: cognitieve herwaardering en expressieve onderdrukking.

1. Cognitieve Herwaardering: Dit houdt in dat men de manier waarop men over een emotie-opwekkende gebeurtenis denkt, verandert. Door een situatie opnieuw te beoordelen in minder emotionele termen, kunnen leraren hun negatieve emoties verminderen. Bijvoorbeeld, een leerling die ongehoorzaam is, kan worden gezien als een kans om gedragsmanagementvaardigheden te oefenen in plaats van als een persoonlijke aanval.

2. Expressieve Onderdrukking: Dit houdt in dat men de manier waarop men reageert op een emotie-opwekkende gebeurtenis verandert. In plaats van emotioneel te reageren, kunnen leraren kiezen voor een kalmere, meer gecontroleerde reactie.

Voor, Tijdens en Na de Schooldag

Leraren kunnen verschillende strategieën toepassen voor, tijdens en na de schooldag om hun emoties te reguleren:

• Voor de Schooldag: Leraren kunnen zich mentaal voorbereiden door te anticiperen op mogelijke uitdagende situaties en te bedenken hoe ze daarop willen reageren. Dit kan helpen om onverwachte emoties beter te beheersen.

• Tijdens de Schooldag: Wanneer een emotionele situatie zich voordoet, kunnen leraren technieken gebruiken zoals diep ademhalen, even weglopen, of een grap maken om de spanning te verminderen. Het bijhouden van een emotiedagboek kan helpen om patronen en triggers van negatieve emoties te identificeren.

• Na de Schooldag: Reflecteren op de dag en emoties bespreken met collega's, vrienden of familie kan helpen om de ervaringen te verwerken en strategieën voor de toekomst te verbeteren.

Hulpmiddelen en Technologische Ondersteuning

Er zijn verschillende hulpmiddelen en technologieën beschikbaar om leraren te ondersteunen bij emotieregulatie:

1. Hoofdzaken App: Deze app, ontwikkeld door de vakgroep Psychiatrie & Psychologie van Maastricht UMC+, helpt gebruikers hun emoties te monitoren en te begrijpen hoe de context hun stemming beïnvloedt. Door regelmatig emoties bij te houden, kunnen leraren leren hoe ze hun omgeving kunnen aanpassen om hun emoties positief te beïnvloeden.

2. What’s Up? App: Gebaseerd op cognitieve gedragstherapie (CGT), biedt deze app inzicht in gedachten en hoe deze emoties beïnvloeden. Het helpt gebruikers om negatieve denkpatronen te herkennen en te veranderen.

3. Yuno met Spire: Deze technologie maakt gebruik van een biofeedbacksteentje dat ademhalingspatronen meet en signalen afgeeft wanneer de drager kalm, geconcentreerd of gestrest is. Dit helpt leraren zich bewust te worden van hun stressniveaus en actie te ondernemen om stress te verminderen.

Schoolbrede Aanpak en Samenwerking

Een consistente aanpak binnen de school kan ook helpen bij emotieregulatie. Als alle leraren het eens zijn over gewenst gedrag en uniform reageren op ongewenst gedrag, ontstaat er een voorspelbare en veilige omgeving voor zowel leraren als leerlingen. Positieve gedragsinterventies, waarbij duidelijk is wat van leerlingen wordt verwacht, kunnen probleemgedrag verminderen.

Conclusie

Emotieregulatie is een cruciale vaardigheid voor leraren in het sbo, vooral bij escalerend leerlinggedrag. Door gebruik te maken van strategieën zoals cognitieve herwaardering en expressieve onderdrukking, kunnen leraren hun emoties beter beheersen en een positief leerklimaat behouden. Hulpmiddelen zoals de Hoofdzaken app, What’s Up? app en Yuno met Spire kunnen hierbij ondersteunend zijn. Daarnaast is een schoolbrede aanpak essentieel om consistent en effectief met gedrag om te gaan. Het vermogen om emoties te reguleren draagt bij aan het welzijn van leraren en een optimale leeromgeving voor leerlingen.

Geraadpleegde bronnen

• Battalio, R., Dalhoe, A. en Shirer, D. (2013). Walking the Fine Line: How High School Teachers “Manage” Behavioral Issues. The Clearing House, 86: 190–194. DOI: 10.1080/00098655.2013.804802. Cutuli, B. (2014) Cognitive reappraisal and expressive suppression strategies role in the emotion regulation: an overview on their modulatory affects and neural correlates. Frontiers in Systems Neuroscience, September 2014, 9, 175. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnsys.2014.00175/full Fried, L. (2011). Teaching teachers about emotion regulation in the classroom. Australian Journal of Teacher Education (Online), 36(3), 1. https://ro.ecu.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?referer=http://scholar.google.nl/&http sredir=1&article=1543&context=ajte Frenzel, A. C., Pekrun, R., Goetz, T., Daniels, L. M., Durksen, T. L., Becker-Kurz, B., & Klassen, R. M. (2016). Measuring teachers’ enjoyment, anger, and anxiety: The Teacher Emotions Scales (TES). Contemporary Educational Psychology, 46, 148-163.http://eprints.whiterose.ac.uk/99438/1/Frenzel_et_al._Teacher_Emotions_Scales_preprint.pdf Gross, J. J. (2002). Emotion regulation: Affective, cognitive, and social consequences. Psychophysiology, 39(3), 281-291. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1017/S0048577201393198 Jennings, P. A., & Greenberg, M. T. (2009). The prosocial classroom: Teacher social and emotional competence in relation to student and classroom outcomes. Review of educational research, 79(1), 491-525. Sutton, R. E. (2004). Emotion regulation goals and strategies of teachers. Social Psychology of Education, 7, 379–398. Sutton, R. E., & Harper, E. (2009). Teachers' emotion regulation. In International handbook of research on teachers and teaching (pp. 389-401). Springer, Boston, MA. Sutton, R. E., Mudrey-Camino, R., & Knight, C. C. (2009). Teachers' emotion regulation and classroom management. Theory into practice, 48(2), 130-137. Sutton, R.E. & Wheatley, K. (2003). Teachers' emotions and teaching: A review of the literature and directions for future research. Educational Psychology Review, 15(4), 327. Yin, H., Huang, S., & Wang, W. (2016). Work environment characteristics and teacher well-being: The mediation of emotion regulation strategies. International journal of environmental research and public health, 13(9), 907. https://www.mdpi.com/1660-4601/13/9/907/htm Walraven, M., Kieft, M. en Broekman, L. (2011). Passend onderwijs aan leerlingen met gedragsproblemen. Ervaren docenten uit het voortgezet onderwijs aan het woord. Oberon: Utrecht. https://www.oberon.eu/data/upload/Portfolio/files/passendonderwijs-aan-leerlingen-met-gedragsproblemen.pdf Weare, K. (2004). Developing the emotionally literate school. London: Sage. https://books.google.nl/books?hl=nl&lr=&id=GWdoZLTz09UC&oi=fnd&pg=PP2&dq=Developing+the+Emotionally+Literate+School.+and+Wilkinson,+Gus&ots=0GTxi8fEgd&sig=GiYsyu3oIswgxZ316_ww8_LOJVw&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false