De cruciale rol van kennis en vaardigheden van leraren bij het ontwerpen van curriculum

Geplaatst op 17 augustus 2024

Het ontwerpen van een effectief curriculum is essentieel voor het verbeteren van onderwijsresultaten en het bevorderen van leerlingengroei. Leraren spelen een sleutelrol in dit proces, waarbij hun kennis en vaardigheden bepalend zijn voor het succes van het curriculum. Dit artikel onderzoekt de belangrijkste kennis en vaardigheden die leraren nodig hebben om een curriculum te ontwerpen dat zowel pedagogisch als didactisch effectief is, en hoe deze elementen kunnen bijdragen aan een succesvolle onderwijsimplementatie.

Het Belang van Curriculumontwerp

Een goed ontworpen curriculum vormt de ruggengraat van het onderwijsproces. Het biedt een gestructureerd plan voor wat en hoe leerlingen leren, en ondersteunt leraren bij het bereiken van onderwijsdoelen. Het curriculum moet aansluiten bij de behoeften van de leerlingen, de onderwijsdoelen en de vereisten van het onderwijsbeleid. Effectief curriculumontwerp draagt bij aan:

• Leerresultaten: Het helpt bij het behalen van leerdoelen en het verbeteren van de prestaties van leerlingen.
• Samenhang: Het zorgt voor een samenhangend onderwijsaanbod waarin alle onderdelen van het curriculum logisch met elkaar verbonden zijn.
• Differentiatie: Het stelt leraren in staat om rekening te houden met de verschillende behoeften en niveaus van leerlingen.

Essentiële Kennis en Vaardigheden van Leraren

1. Pedagogische Kennis

Een diepgaande kennis van pedagogische principes is cruciaal voor leraren bij het ontwerpen van een curriculum:

• Onderwijsleerpsychologie: Leraren moeten begrijpen hoe leerlingen leren en ontwikkelen, zodat ze effectieve leerstrategieën kunnen toepassen en het curriculum kunnen afstemmen op de ontwikkelingsfasen van de leerlingen.
• Motivatie en Betrokkenheid: Het is belangrijk dat leraren weten hoe ze leerlingen kunnen motiveren en betrekken bij het leerproces. Dit omvat kennis van technieken voor het bevorderen van intrinsieke motivatie en het creëren van een positieve leeromgeving.

2. Didactische Vaardigheden

Didactische vaardigheden zijn essentieel voor het vertalen van curriculumdoelen naar effectieve lespraktijken:

• Lesplanontwikkeling: Leraren moeten in staat zijn om lesplannen te ontwikkelen die aansluiten bij de curriculumdoelen en die afwisselend en uitdagend zijn voor de leerlingen.
• Differentiatie: Het vermogen om het curriculum te differentiëren om tegemoet te komen aan de diverse leerbehoeften van leerlingen is cruciaal. Dit omvat het aanpassen van lesinhoud, activiteiten en evaluaties om alle leerlingen te ondersteunen.

3. Inhoudelijke Kennis

Een grondige inhoudelijke kennis van het vakgebied is essentieel voor het ontwerpen van een curriculum:

• Vakinhoud: Leraren moeten beschikken over diepgaande kennis van de inhoud die ze onderwijzen om het curriculum relevant en accuraat te kunnen maken. Dit helpt hen om complexe concepten op een begrijpelijke manier over te brengen.
• Curriculumvereisten: Kennis van de vereisten en standaarden die door onderwijsinstellingen en overheden worden gesteld, is belangrijk om ervoor te zorgen dat het curriculum voldoet aan de vastgestelde normen en eisen.

4. Evaluatie- en Feedbackvaardigheden

Het vermogen om het curriculum effectief te evalueren en feedback te integreren is cruciaal voor continue verbetering:

• Evaluatie van Leerresultaten: Leraren moeten weten hoe ze de voortgang van leerlingen kunnen meten en evalueren om te beoordelen of de curriculumdoelen worden bereikt. Dit omvat het ontwerpen van toetsen en andere evaluatiemethoden die betrouwbare gegevens opleveren.
• Reflectie en Aanpassing: Leraren moeten in staat zijn om het curriculum regelmatig te herzien en aan te passen op basis van feedback en evaluatieresultaten. Dit zorgt ervoor dat het curriculum blijft aansluiten bij de behoeften van leerlingen en de veranderende onderwijseisen.

5. Samenwerkings- en Communicatievaardigheden

Samenwerking met collega’s en communicatie met stakeholders zijn belangrijk voor een succesvol curriculumontwerp:

• Teamwerk: Leraren moeten effectief kunnen samenwerken met andere onderwijsprofessionals, zoals andere leraren, schoolleiders en curriculumontwerpers, om een geïntegreerd en samenhangend curriculum te ontwikkelen.
• Communicatie met Ouders en Leerlingen: Heldere communicatie over de doelstellingen en verwachtingen van het curriculum naar ouders en leerlingen helpt bij het bevorderen van begrip en betrokkenheid.

Toepassing van Kennis en Vaardigheden in de Praktijk

Voorbeeld 1: Integratie van Differentiatie in het Curriculum

Een leraar die kennis heeft van differentiatie kan een curriculum ontwerpen dat rekening houdt met de verschillende leerbehoeften van leerlingen. Dit kan bijvoorbeeld door verschillende niveaus van opdrachten aan te bieden, variërende lesmaterialen te gebruiken en flexibele evaluatiemethoden toe te passen. Door de verschillende behoeften van leerlingen te adresseren, kan de leraar ervoor zorgen dat alle leerlingen op hun eigen niveau kunnen leren en zich kunnen ontwikkelen.

Voorbeeld 2: Gebruik van Evaluatiedata voor Curriculumverbetering

Een leraar die vaardig is in het evalueren van leerresultaten kan data uit toetsresultaten en andere evaluaties gebruiken om het curriculum te verbeteren. Door patronen en trends te analyseren, kan de leraar identificeren welke onderdelen van het curriculum goed functioneren en welke mogelijk extra aandacht nodig hebben. Deze informatie kan worden gebruikt om gerichte aanpassingen aan te brengen, wat leidt tot een effectiever en relevanter curriculum.

Ontwikkeling van Kennis en Vaardigheden

Om de benodigde kennis en vaardigheden te ontwikkelen, kunnen leraren gebruikmaken van verschillende bronnen:

• Professionele Ontwikkeling: Deelname aan nascholing, workshops en trainingen kan leraren helpen hun pedagogische, didactische en inhoudelijke kennis te verdiepen.
• Samenwerking en Coaching: Samenwerken met collega’s en deelnemen aan mentoring- of coachingprogramma’s kan ondersteuning bieden bij het ontwikkelen en verfijnen van curriculumontwerpvaardigheden.
• Onderzoek en Reflectie: Actieve betrokkenheid bij onderwijsonderzoek en reflectie op eigen praktijk kan leraren helpen om hun curriculumontwerpprocessen te verbeteren en aan te passen aan nieuwe inzichten en best practices.

Conclusie

De kennis en vaardigheden van leraren zijn essentieel voor het ontwerpen van een curriculum dat effectief bijdraagt aan het leerproces en de ontwikkeling van leerlingen. Pedagogische en didactische kennis, inhoudelijke expertise, evaluatievaardigheden en samenwerkingsvermogen vormen de kern van succesvol curriculumontwerp. Door voortdurende professionele ontwikkeling en reflectie kunnen leraren hun vaardigheden verbeteren en een curriculum ontwikkelen dat zowel uitdagend als ondersteunend is voor alle leerlingen. Een goed ontworpen curriculum, ondersteund door de juiste kennis en vaardigheden van leraren, is de sleutel tot het realiseren van succesvolle onderwijsresultaten en het bevorderen van leerlingengroei.

Deze herschreven versie biedt een gedetailleerd overzicht van de kennis en vaardigheden die leraren nodig hebben bij het ontwerpen van curriculum, met praktische voorbeelden en aanbevelingen voor professionele ontwikkeling.

Geraadpleegde bronnen

• Angeli, C., & Valanides, N. (2005). Preservice elementary teachers as information and communication technology designers: An instructional systems design model based on an expanded view of pedagogical content knowledge. Journal of Computer Assisted Learning, 21(4), 292-302. doi:10.1111/j.1365-2729.2005.00135.x Op 6-1-2019 verkregen van https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1365-2729.2005.00135.x
• Beyer, C.J. (2009). Using reform-based criteria to support the development of preservice elementary teachers' pedagogical design capacity for analyzing science curriculum materials. Unpublished Dissertation, University of Michigan.. Op 6-1-2019 verkregen van https://deepblue.lib.umich.edu/bitstream/handle/2027.42/63715/cjbeyer_1.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Beyer, C.J., & Davis, E.A. (2012). Developing preservice elementary teachers’ pedagogical design capacity for reformâ€Âbased curriculum design. Curriculum Inquiry, 42(3), 386-413. doi:10.1111/j.1467-873X.2012.00599.x. Op 6-1-2019 verkregen van https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1111/j.1467-873X.2012.00599.x
• Brown, M.W. (2009). The teacher-tool relationship: Theorizing the design and use of curriculum materials. In J.T. Remillard, B. Herbel-Eisenman, & G. Lloyd (Eds.), Mathematics Teachers at Work: Connecting Curriculum Materials and Classroom Instruction (pp. 37-56). New York: Routledge. Op 6-1-2019 verkregen van https://www.taylorfrancis.com/books/e/9781135855635/chapters/10.4324%2F9780203884645-11
• Carlgren, I. (1999). Professionalism and teachers as designers. Journal of curriculum studies, 31(1), 43-56. doi:10.1080/002202799183287 Op 6-1-2019 verkregen van https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/002202799183287
• Caustonâ€ÂTheoharis, J.N., Theoharis, G.T., & Trezek, B.J. (2008). Teaching preâ€Âservice teachers to design inclusive instruction: a lesson planning template. International Journal of Inclusive Education, 12(4), 381-399. doi: 10.1080/13603110601156509 Op 6-1-2019 verkregen van http://www.inspireinclusion.com/wordpress/wp-content/uploads/articles/IJIE_July_08.pdf
• Forbes, C.T. (2009). Preservice Elementary Teachers’ Development of Pedagogical Design Capacity for Inquiry - An Activity-Theoretical Perspective. Unpublished Dissertation, University of Michigan. Op 6-1-2019 verkregen van https://deepblue.lib.umich.edu/bitstream/handle/2027.42/63882/ctforbes_1.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Huizinga, T. (2009). Op weg naar een instrument voor het meten van docentcompetenties voor het ontwikkelen van curricula (Master thesis). Enschede: Universiteit Twente. Verkregen op 9-1- 2019 van https://essay.utwente.nl/60562/1/MSc_Huizinga,_T.pdf
• Huizinga, T., Handelzalts, A., Nieveen, N., & Voogt, J. (2015). Fostering teachers' design expertise in teacher design teams: conducive design and support activities. Curriculum Journal, 26(1), 137- doi:163.10.1080/09585176.2014.990395 Op 6-1-2019 verkregen van https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/09585176.2014.990395
• Hoogveld, B., & Jansen, H. (2007). Opleiden voor de toekomst. Werken met het 4C-ID model in de praktijk. Heerlen: Open Universiteit Nederland. Op 6-1-2019 verkregen van https://dspace.ou.nl/bitstream/1820/2732/1/Binnenwerk_Def.pdf
• Kerr, S.T. (1981). How teachers design their materials: Implications for instructional design. Instructional Science, 10(4), 363-378. doi:10.1007/BF0016273 Op 6-1-2019 verkregen van https://link.springer.com/article/10.1007/BF00162734
• Knigh-Bardsley A., & McNeill, K.L. (2016). Teachers’ Pedagogical Design Capacity for Scientific Argumentation. Science Education, 100(4), 645–672. doi:10.1002/sce.21222 Op 6-1-2019 verkregen van https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/sce.21222
• McKenney, S., Kali, Y., Markauskaite, L., & Voogt, J. (2015). Teacher design knowledge for technology enhanced learning: an ecological framework for investigating assets and needs. Instructional Science, 43(2), 181- 202. doi: 10.1007/s11251-014-9337-2 Op 6-1-2019 verkregen van https://dspace.ou.nl/bitstream/1820/6639/1/McKenneyKaliMarkauskaiteVoogt2015-PrePrint.pdf
• McKenney, S. (2017). Een infrastructuur voor de professionele groei van docenten. Oratie Universiteit Twente. Op 6-1-2019 verkregen van https://ris.utwente.nl/ws/portalfiles/portal/15318581/oratie_McKenney.pdf
• Nieveen, N., & Van der Hoeven, M. (2011). Building the Curricular Capacity of Teachers: Insights from the Netherlands. In: P. Picard and L. Ria (Eds.). Beginning teachers: Challenge for educational systems. – CIDREE Yearbook 2011. Op 6-1-2019 verkregen van Researchgate
• Nieveen, N., Van der Hoeven, M., Ten Voorde, M., Koopmans, A., & Van Lanschot Hubrecht, V. (2013). Docent als ontwerper: Raamwerk voor doordenking ontwerptaken. SLO. Op 6-1-2019 verkregen van http://downloads.slo.nl/Documenten/Ontwerptaken-van-leraren.pdf
• Nieveen, N., Schalk, H., & Van Tuinen, S. (2017). Onderwijs van de toekomst. Aandacht binnen lerarenopleidingen voor schooleigen curriculumontwikkeling.Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 34(8),5-20. Op 6-1-2019 verkregen van http://www.lerarenopleider.nl/velon/ledensite/files/2017/12/38_4_01Nieveen_etal.pdf
• Parke, H.M., & Coble, C.R. (1997). Teachers designing curriculum as professional development: A model for transformational science teaching. Journal of Research in Science Teaching, 34(8), 773-789. doi: 10.1002/(SICI)1098-2736(199710)34:8<773::AID-TEA2>3.0.CO;2-S Op 6-1-2019 verkregen van https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/(SICI)1098- 2736(199710)34:8%3C773::AID-TEA2%3E3.0.CO;2-S
• Penuel, W.R., Gallagher, L.P., & Moorthy, S. (2011). Preparing teachers to design sequences of instruction in earth systems science: A comparison of three professional development programs. American Educational Research Journal, 48(4), 996-1025. doi: 10.3102/0002831211410864 Verkregen op 9-1-2019 van Researchgate
• Svihla, V., Reeve, R., Sagy, O., & Kali, Y. (2015). Fingerprint pattern of supports for teachers' designing of technology-enhanced learning. Instructional Science, 32(2), 283-307. doi: 10.1007/s11251-014-9342-5. Op 6-1-2019 verkregen van http://www.academia.edu/download/37595363/Svihla_Reeves_Sagy_Kali_2015_preprint.pdf
• Van der Wal-Maris, S., Boonekamp, N. & Hunziker, M. (2017) Het ontwikkelen van ontwerpexpertise in een Research & Design-atelier. Praktijkvoorbeeld uit een academische opleiding voor het basisonderwijs. Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 38(4), 51-58. Op 6-1-2019 verkregen van http://www.lerarenopleider.nl/velon/ledensite/files/2017/12/38_4_05WalMaris_etal.pdf
• Voogt, J., Westbroek, H., Handelzalts, A., Walraven, A., McKenney, S., Pieters, J., & De Vries, B. (2011). Teacher learning in collaborative curriculum design. Teaching and Teacher Education, 27(8), 1235-1244. doi: 10.1016/j.tate.2011.07.003 Op 6-1-2019 verkregen van https://doi.org/10.1016/j.tate.2011.07.003