Leraren en werkdruk: waarom mopperen in de koffiekamer niet werkt - en wat dan wél zinvol is

Hoe maak je als leraar een probleem als werkdruk bespreekbaar?

Als je last hebt van werkdruk, of jouw collega’s, dan herken je wellicht de situatie tijdens de lunch. Je zit bij elkaar in de koffiekamer, wilt net een hap van je boterham nemen en de deur zwaait open. Jouw collega komt gefrustreerd binnen en begint te mopperen.

Ik heb er genoeg van… ik ben er klaar mee…. op deze manier werkt het niet…

Het onderwerp van gesprek verandert en meelevend luister je naar het verhaal. Er klinkt bijval van collega’s die er ook altijd last van hebben – ja het ís zo erg! Andere voorbeelden en voorvallen worden erbij gehaald: toen was het ook al zo!

Degene met het verhaal – en misschien stiekem jij ook – voelt steun tijdens zo’n gesprek. Zie je wel, ik ben niet de enige die dit vindt! Je kunt je frustraties uiten, alles er heerlijk uitgooien… totdat een leidinggevende binnen stapt. Het gesprek verstomt – we hebben het er nog wel een keertje over.

De eerste stap is gezet door erover te praten – echter: op de verkeerde plaats en op het verkeerde moment. 

Agendeer het tijdens een formeel overleg

Er is een hele reclamecampagne aan gewijd geweest.

"#durftevragen, maak dingen bespreekbaar." 

Op het moment dat je vanuit je gevoel praat, kan iemand daar geen oordeel over vellen. Gevoelens zijn persoonlijk en kunnen door een ander wellicht beïnvloed worden, maar niet veranderd.

Door je kwetsbaar op te stellen en niet direct in de aanval te gaan over een besluit, houd je een gesprek open. Open voor discussie, argumenten en meningen.

Vraag vooraf of het onderwerp op de agenda geplaatst kan worden: dat werkt als een kleine stok achter de deur

Omdat je je kwetsbaar opstelt, kunnen we ons goed voorstellen dat je dit lastig vindt in een plenaire teamvergadering. Begin dus klein: in een bouw- of parallel overleg in kleiner verband, maar wel tijdens een formeel overleg met een agenda en notulist.

Vraag vooraf of het onderwerp op de agenda geplaatst kan worden: dat werkt als een kleine stok achter de deur, die ervoor zorgt dat als de spanningskriebels in je buik verschijnen, je toch doorzet. Bovendien wordt een onderwerp vaak serieuzer behandeld wanneer het officieel op de agenda staat. 

Spreek vanuit je gevoel 

Door je in zo’n vergadering kwetsbaar op te stellen en niet direct in de aanval te gaan, houd je een gesprek open voor discussie, argumenten en meningen.

Als dan het moment is dat jij aan het woord bent, spreek dan zoveel mogelijk vanuit je gevoel. Je wilt het gevoel delen en vragen of er anderen zijn die hetzelfde gevoel hebben.

Er zullen collega’s zijn die het niet met je eens zijn, maar door de gekozen benadering zal het gesprek niet hard tegen hard gaan. Op deze manier zullen zij juist met argumenten komen om je te overtuigen en beter na te denken over de formulering hiervan.

ls in zo’n vergadering een besluit wordt genomen, zul je het daar voorlopig mee moeten doen. Op zijn minst is het voor anderen helder geworden dat je iets lastig vindt, en dat geeft ruimte voor een aanbod tot hulp. Collega’s willen immers samen dingen voor elkaar krijgen en ze willen ervoor zorgen dat ook jij kunt leven met een besluit

Je hebt durven zeggen wat je collega’s zelf wellicht ook dachten.

"En zo begin je aan het spreiden van een olievlek."

Omdat je het zo persoonlijk houdt, zullen collega’s die het eens met je zijn, je in het gesprek of daarna sneller durven bijvallen. Jij hebt in hun ogen al een grote stap gezet, je hebt durven zeggen wat je collega’s zelf wellicht ook dachten. 

Verspreid een olievlek 

En zo begin je aan het spreiden van een olievlek. Wat is besproken, komt in de notulen, ook voor anderen om over na te denken. De leidinggevende die het overleg heeft voorgezeten, neemt het mee naar de eigen vergadering met de rest van het management.

En zo wordt jouw verhaal gedeeld en leeft het voort als een bespreekbaar onderwerp. Iets wat open staat voor discussie, evaluatie en verandering.

Kom hier zelf ook op terug, in de wandelgangen, tijdens een volgende vergadering. Houd het warm, open en levend, dan heb je de grootste kans op inzicht, steun – en verandering.