Het effect van authentieke rekentoepassingen op de motivatie van mbo-studenten

Geplaatst op 14 augustus 2024

Rekenen speelt een essentiële rol in het mbo-onderwijs, maar studenten ervaren vaak een kloof tussen theoretische rekentaal en de praktische toepassingen in hun toekomstige beroepen. Het gebruik van authentieke rekencontexten kan helpen om deze kloof te overbruggen en de motivatie van mbo-studenten te verhogen. Dit artikel onderzoekt hoe authentieke rekencontexten bijdragen aan de motivatie van studenten en hoe onderwijsprofessionals deze strategie effectief kunnen inzetten.

Wat zijn Authentieke Rekentoepassingen?

Authentieke rekencontexten verwijzen naar rekenproblemen en -opdrachten die direct gerelateerd zijn aan realistische situaties en beroepsspecifieke taken. In plaats van abstracte rekensommen, worden studenten geconfronteerd met scenario’s en vraagstukken die ze in hun toekomstige werkplekken kunnen tegenkomen. Deze aanpak helpt studenten om de praktische waarde van rekenvaardigheden te begrijpen en om hun leerervaringen te verbinden met hun beroepspraktijk.

Het Belang van Authentieke Contexten in het Onderwijs

1. Verhoogde Relevantie: Door rekenproblemen te koppelen aan echte situaties, zien studenten direct hoe de opgedane kennis hen kan helpen in hun dagelijkse werkzaamheden. Dit vergroot de relevantie van rekenen en maakt het leren concreter en betekenisvoller.

2. Praktische Toepassing: Studenten leren niet alleen de theorie, maar ook hoe ze deze kunnen toepassen in praktische scenario’s. Dit helpt hen om hun rekenvaardigheden in de praktijk te brengen en om hun probleemoplossend vermogen te ontwikkelen.

3. Motivatie en Betrokkenheid: Wanneer studenten de link zien tussen wat ze leren en hoe het hen kan helpen in hun toekomstige carrière, worden ze vaak meer gemotiveerd en betrokken bij hun leerproces.

Hoe Authentieke Contexten de Motivatie van Studenten Vergroten

1. Betere Betrokkenheid bij de Lesstof

   Authentieke rekencontexten maken de lesstof relevanter en interessanter voor studenten. Wanneer studenten werken met scenario’s die aansluiten bij hun interesses en beroepsdoelen, ervaren ze de lesstof als meer betekenisvol. Dit kan leiden tot een hogere betrokkenheid en motivatie om de leerstof beter te begrijpen en toe te passen.

2. Toepassen van Vaardigheden in Realistische Situaties

   Door het oplossen van realistische problemen krijgen studenten de kans om hun rekenvaardigheden in de praktijk te testen. Dit versterkt niet alleen hun begrip van de concepten, maar ook hun vertrouwen in hun capaciteiten. Wanneer studenten zien dat ze in staat zijn om echte problemen op te lossen, ervaren ze een gevoel van voldoening en succes, wat hun motivatie verhoogt.

3. Ontwikkeling van Probleemoplossende Vaardigheden

   Authentieke contexten helpen studenten om probleemoplossende vaardigheden te ontwikkelen door hen uit te dagen om na te denken over hoe ze rekenproblemen in een praktische context kunnen aanpakken. Dit bevordert kritisch denken en creatief oplossen, wat verder bijdraagt aan hun motivatie en betrokkenheid bij het leerproces.

4. Verbetering van de Zelfeffectiviteit

   Het succesvol oplossen van authentieke rekenproblemen kan het gevoel van zelfeffectiviteit bij studenten vergroten. Zelfeffectiviteit verwijst naar het geloof in eigen kunnen om specifieke taken uit te voeren. Wanneer studenten ervaren dat ze effectief kunnen omgaan met rekenproblemen die aansluiten bij hun toekomstige beroep, versterkt dit hun motivatie om verder te leren en zich in te spannen.

Implementatiestrategieën voor Authentieke Rekentoepassingen

1. Reële Casestudy’s en Projecten

   Ontwikkel casestudy’s en projecten die de werkelijke problemen en uitdagingen van het specifieke beroep van de studenten weerspiegelen. Dit kunnen bijvoorbeeld casestudy’s zijn waarin studenten moeten rekenen met budgetten, planningen, of andere beroepsspecifieke situaties. Het integreren van dergelijke casestudy’s in het curriculum helpt studenten om de praktische waarde van rekenen te ervaren.

2. Samenwerking met Bedrijfsleven

   Werk samen met bedrijven en beroepspraktijk om realistische rekenopdrachten en scenario’s te ontwikkelen. Dit kan door middel van gastcolleges, werkplekbezoeken of samenwerkingsprojecten waarbij bedrijven input geven over de soorten rekenproblemen die relevant zijn voor hun branche.

3. Gebruik van Digitale Tools en Simulaties

   Digitale tools en simulaties kunnen worden ingezet om authentieke rekencontexten te creëren. Deze technologieën kunnen studenten helpen om rekenproblemen te verkennen en op te lossen in een virtuele omgeving die de realiteit nabootst. Dit kan bijvoorbeeld door het gebruik van software voor financieel beheer, logistiek of andere beroepsspecifieke toepassingen.

4. Differentiatie van Opdrachten

   Bied op maat gemaakte opdrachten aan die aansluiten bij de verschillende interessegebieden en carrièredoelen van studenten. Differentiatie helpt om de lesstof relevant te maken voor elke student en vergroot de kans dat studenten zich betrokken en gemotiveerd voelen.

5. Reflectie en Feedback

   Zorg voor mogelijkheden voor studenten om te reflecteren op hun leerervaringen en om feedback te ontvangen op hun prestaties in authentieke rekencontexten. Reflectie helpt studenten om inzicht te krijgen in hun eigen leerproces en om verbeterpunten te identificeren. Feedback biedt handvatten om hun vaardigheden verder te ontwikkelen en om gemotiveerd te blijven.

Voorbeelden van Succesvolle Implementatie

1. Financiële Planningsopdrachten

   Studenten in de administratie- of bedrijfseconomieopleidingen kunnen opdrachten krijgen waarbij ze een budget moeten opstellen voor een fictief bedrijf. Dit helpt hen om rekenvaardigheden te gebruiken voor financiële planning en budgettering, wat directe relevantie heeft voor hun toekomstige werk.

2. Technische Ontwerpprojecten

   In technische opleidingen kunnen studenten betrokken worden bij ontwerpprojecten waarbij ze technische specificaties moeten berekenen, zoals materiaalbehoefte en kostenramingen. Dit biedt hen praktische ervaring met rekenvaardigheden die essentieel zijn voor hun beroep.

3. Logistieke Simulaties

   Studenten in logistieke opleidingen kunnen deelnemen aan simulaties waarbij ze moeten rekenen met voorraden, transportkosten en planningen. Dit helpt hen om rekenvaardigheden toe te passen in een realistische werkomgeving en om hun probleemoplossend vermogen te versterken.

Conclusie

Het integreren van authentieke rekencontexten in het mbo-onderwijs kan een aanzienlijke invloed hebben op de motivatie van studenten. Door rekenproblemen te koppelen aan realistische situaties en beroepsspecifieke taken, wordt de relevantie en toepasbaarheid van rekenen vergroot. Dit helpt studenten om hun rekenvaardigheden effectief te ontwikkelen en om een sterke motivatie te behouden. Door casestudy’s, samenwerkingen met het bedrijfsleven, digitale tools en gedifferentieerde opdrachten te gebruiken, kunnen onderwijsprofessionals authentieke leermogelijkheden creëren die de betrokkenheid en prestaties van studenten bevorderen. Het creëren van een leeromgeving waarin rekenen niet alleen theoretisch maar ook praktisch relevant is, draagt bij aan het succes en de motivatie van mbo-studenten in hun opleiding en toekomstige carrière.

Geraadpleegde bronnen

• Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G. V., & Pastorelli, C. (1996). Multifaceted impact of self-efficacy beliefs on academic functioning. Child Development, 67(3), 1206-1222. doi:10.2307/1131888
• Berger, J. (2012). Uncovering vocational students' multiple goal profiles in the learning of professional mathematics: Differences in learning strategies, motivational beliefs and cognitive abilities. Educational Psychology, 32(4), 405-425. doi://dx.doi.org/10.1080/01443410.2012.674663
• DeFranco, T. C., & Curcio, F. R. (1997). A division problem with remainder embedded across two contexts: Children's solutions in restrictive versus real world settings. Focus on Learning Problems in Mathematics, 19(2), 58-72.
• Elliot, A. J., & Dweck, C. S. (Eds.). (2005). Handbook of competence and motivation. New York: The Guilford Press.
• Hanraets, G. C. S. (2015). Een verkenning van het nieuwe rekenen in het mbo; een vergelijkend onderzoek naar de relatie en verschillen van motivatie, beroepsrelevantie van rekenen, geslacht en vooropleiding op het COE-rekenen Retrieved from https://dspace.library.uu.nl/handle/1874/311776
• Locke, E. A., & Latham, G. P. (2002). Building a practically useful theory of goal setting and task motivation. American Psychologist, 57(9), 705-717. doi:10.1037/0003- 066X.57.9.705
• Palm, T. (2006). Word problems as simulations of real-world situations: A proposed framework. For the Learning of Mathematics, 26(1), 42-47. doi:10.2307/40248523
• Palm, T. (2009). Theory of authentic task situations. In L. Verschaffel, B. Greer, W. V. Dooren & S. Mukhopadhyay (Eds.), (pp. 3-20). Rotterdam, the Netherlands: Sense.
• Reusser, K., & Stebler, R. (1997). Every word problem has a solution: The suspension of reality and sense-making in the culture of school mathematics. Learning and Instruction, 7(4), 309-327. doi:10.1016/s0959-4752(97)00014-5
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68-78. doi:10.1037/0003-066X.55.1.68
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2017). Self-determination theory : Basic psychological needs in motivation, development, and wellness. New York: Guilford Publications. Retrieved from https://ebookcentral.proquest.com/lib/[SITE_ID]/detail.action?docID=4773318
• Schoenfeld, A. H. (1991). On mathematics as sense-making: An informal attack on the unfortunate divorce of formal and informal mathematics. In J. F. Voss, D. N. Perkins & J. W. Segal (Eds.), (pp. 311-343). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Urdan, T., & Turner, J. C. (2005). Competence motivation in the classroom. In A. Elliot, & C. Dweck (Eds.), Handbook of competence and motivation (pp. 297-317). New York, NY: Guilford.
• Verschaffel, L., Greer, B., & De Corte, E. (2000). Making sense of word problems. Lisse, The Netherlands: Swets & Zeitlinger.