Effect van digitale versus papieren rekenmethodes op rekenvaardigheden bij basisschoolleerlingen

Geplaatst op 2 augustus 2024

Inleiding

De integratie van digitale technologie in het rekenonderwijs op basisscholen wint aan populariteit. Het is echter de vraag of digitale methodes daadwerkelijk bijdragen aan betere rekenvaardigheden in vergelijking met traditionele papieren methodes.

Soorten Digitale Rekenmethodes

Digitale rekenmethodes kunnen worden ingedeeld in drie categorieën:

1. Minimale Vorm: Een digitale versie van de papieren methode.
2. Hybride Vorm: Een papieren methode met digitale ondersteuning, zoals video's en extra opdrachten.
3. Exclusieve Vorm: Volledig digitale methodes met mogelijk extra interactieve functies.

Onderzoek naar Effectiviteit

Er is weinig uitgebreid onderzoek gedaan naar de directe vergelijking tussen digitale en papieren rekenmethodes. Uit bestaand onderzoek blijkt echter dat het type methode (digitaal of papier) slechts een klein effect heeft op rekenprestaties.

• Becker (1990): Geen significant verschil in rekenprestaties tussen digitale en traditionele methodes.
• Cheung en Slavin (2013): Kleine positieve invloed van digitale methodes, vooral als deze traditionele methodes ondersteunen en aansluiten bij het niveau van de leerling.
• Rakes et al. (2010) en Drijvers (2014): Bevestigen een licht positief effect van digitale methodes.

Bepalende Factoren voor Rekenprestaties

Rekenprestaties worden beïnvloed door diverse factoren, waarbij de gebruikte rekenmethode er slechts één is. Andere belangrijke factoren zijn:

• Leerkrachtkenmerken: Kennis- en vaardigheidsniveau, leeftijd en tevredenheid over thuissteun.
• Leerlingkenmerken: Leeftijd, intelligentie, sociaal-economische status en rekenangst.
• Leskenmerken: Instructiemethodes, klasmanagement, formatieve toetsing en differentiatie.

Conclusie

Hoewel digitale technologie in het rekenonderwijs een klein positief effect kan hebben, zijn de vaardigheden en aanpak van de leerkracht en individuele leerlingkenmerken veel bepalender voor rekenprestaties. Het effectief gebruik van digitale tools moet gezien worden als een aanvulling op traditionele methodes, waarbij maatwerk en aansluiting bij het leerlingniveau cruciaal zijn.

Aanbevelingen voor Scholen

Scholen zouden zich moeten richten op het optimaliseren van lesmethoden en het ondersteunen van leerkrachten bij het gebruik van zowel digitale als papieren rekenmethodes. Differentiatie, continue professionalisering van leerkrachten en het creëren van een positief leerklimaat blijven essentieel voor het verbeteren van rekenvaardigheden bij leerlingen.

Geraadpleegde bronnen

• Becker, H.J. (1990). Effects of computer use on mathematics achievement: Findings from a nationwide field experiment in grade five to eight. Baltimore, Maryland: Center for Research on Elementary and Middle Schools.
• Cheung, A., Slavin, R. (2013). The effectiveness of educational technology applications for enhancing mathematics achievement in K-12 classrooms: a meta-analysis. Educational Research Review, 9, 88–113.
• Drijvers, P.H.M. (2014). Digital technology in mathematics education: a reflective look into the mirror. In Roth, J., Ames, J. (2014). Beiträge zum Mathematikunterricht, 21-28.
• Hickendorff, M., Mostert, T.M.M., Van Dijk, C.J. Jansen, L.L.M., Van der Zee, L.L., Fagginger Auer M.F. (2017). Rekenen op de basisschool. Universiteit Leiden.
• Meelissen, M., Punter, A. (2016). Twintig jaar TIMSS. Ontwikkelingen in leerlingprestaties in de exacte vakken. Enschede: Universiteit Twente.
• Rakes, C.R., Valentine, J.C., McGatha, M.B., Ronau, R.N. (2010). Methods of instructional improvement in Algebra: A systematic review and meta-analysis. Review of Educational Research, 80(3), 372–400.
• Schacter, J. Jo, B. (2017). Improving preschoolers’ mathematics achievement with tablets: a randomized controlled trial. Mathematics Education Research Journal, 29(3).
• Scheltens, F., Hemker, B., en Vermeulen, J. (2013). Balans van het reken- en wiskundeonderwijs aan het einde van de basisschool. Arnhem: Cito.
• Usiskin, Z. (2018). Electronic vs. Paper textbook presentations of the various aspects of mathematics. ZDM, 50(5), 849–861.
• Woldhuis, E., Rodenboog, M., Heijnen, M., Fisser, P. (2018). De leermiddelenmonitor 17/18 - Leermiddelen in het po en vo: gebruik, digitalisering, beschikbaarheid en beleid. Enschede: SLO.