Schoolorganisatie en teamwork

Een school is er voor de kinderen. Als ouders een basisschool kiezen, letten ze er op of de school bij hen en hun kinderen past. Maar het is alleen mogelijk om zo’n keuze te maken als scholen transparant zijn met betrekking tot hun visie, kwaliteiten en resultaten.

Een goede naam is voor elke school belangrijk. Er is verschil tussen het imago en de identiteit van de school. Bij identiteit gaat het erom hoe de school wil zijn, bij imago gaat het om het beeld dat de buitenwereld van de school heeft. Veel ouders kijken tegenwoordig op de website van de school of van de inspectie. Het is belangrijk dat school helder communiceert met ouders over de ontwikkeling van hun kind. Dat kan zowel schriftelijk als mondeling. Schriftelijk gaat het vooral via de schoolgids, het schoolplan en de schoolkrant. Mondeling gaat het bijvoorbeeld om contactavonden, klassenavonden en vieringen.

Ouderparticipatie

De betrokkenheid van ouders blijkt uit de ouderparticipatie. Dit kan gaan om het helpen bij activiteiten, maar evenzo om het meedenken over het onderwijs. In de Medezeggenschapsraad zijn ook de ouders vertegenwoordigd. De communicatie met ouders kan naast de oudergesprekken en fysieke overlegmomenten  ook bestaan uit contact via digitale communicatiemiddelen (bijvoorbeeld Parro).

Contacten met andere scholen

Verdere contacten

Naast de contacten met ouders en andere scholen heeft de basisschool contact met veel organisaties, want scholen staan midden in de samenleving. De politiek heeft veel invloed op de onderwijskwaliteit en de financiering. De onderwijsinspectie controleert de kwaliteit van de school. Daarnaast heeft school contacten met vakorganisaties, die opkomen voor de belangen van het personeel. De PO-raad speelt daar een belangrijke rol in. Ook zijn er contacten met de Pabo. 

Organisatie van klassen

• Groepen op basis van kalenderleeftijd. Dit heet het leerstofjaarklassensysteem. De leerstof is gekoppeld aan een bepaald leerjaar. Dit komt niet tegemoet aan verschillen in ontwikkelingsniveau, want als een kind van vijf wil leren lezen dan is daar geen ruimte voor. 
• Groepen op basis van ontwikkelingsniveau. Er zitten dus kinderen van verschillende leeftijden bij elkaar in de klas. 
• Stamgroepen. Kinderen van verschillende leeftijden zitten bij elkaar, zodat een jong kind kan leren van een ouder kind. Deze groepen gelden niet voor alle leergebieden, maar voor bepaalde vakken. Dit is gebruikelijk in het Jenaplan-onderwijs.
• Individualiseren. Een kind blijft wel in een vaste groep zitten, maar krijgt binnen de klas de kans om op zijn eigen ontwikkelingsniveau te leren. Dit is tegenwoordig het meest gangbaar.

Vaak komen binnen een school verschillende groeperingsvormen voor. 

Leiderschap

• De directieve leider. Hierbij wordt het team geacht om de visie van de leidinggevende zo goed mogelijk uit te voeren. Er is weinig ruimte voor de eigen inbreng van de leerkrachten. Voordelen zijn: duidelijkheid, doelgericht werken en een heldere taakverdeling. Nadelen zijn: de teamleden zijn vaak minder betrokken en de professionaliteit van de leerkrachten wordt miskent. 
• De laissez-faire leider. Deze leider laat alles gebeuren vanuit het vertrouwen in de zelfontplooiing van de leerkrachten. Voordelen zijn: grote vrijheid en verantwoordelijkheid van de teamleden. Nadelen zijn: een leerkracht kan zich erg onzeker en onveilig voelen. Het is ook erg gericht op het individu. 
• De democratische leider. Deze leider overlegt veel met zijn team en probeert zo de goede kant op de leiden. Er is sprake van een duidelijke visie, maar de leider weet dat hij/zij nergens komt zonder de inzet van de leraren. Voordelen zijn: gezamenlijk draagvlak voor beleid, goede communicatie en taakverdeling. Nadelen zijn: veel overleggen en het gevaar van weinig daadkracht.
• De coachende leider. Dit is sterk in opkomst. Hierbij gaat de leidinggevende uit van de professionaliteit van de medewerkers. Hij/zij gaat naast hen staan en probeert via coaching de sterke kanten verder te ontwikkelen. 

De lerende organisatie

Het team