Rekenen en wiskunde in het dagelijks leven: een essentiële vaardigheid voor leerlingen in ZMLK en VSO

Geplaatst op 2 augustus 2024

Rekenen en wiskunde zijn meer dan alleen academische vakken; ze vormen de basis voor veel dagelijkse vaardigheden en beslissingen. Dit is vooral belangrijk voor leerlingen in het ZMLK (Zorgplicht voor Leerlingen met Leerproblemen en Kinderen met Leerproblemen) en VSO (Voortgezet Speciaal Onderwijs). Deze leerlingen hebben unieke behoeften en uitdagingen, waardoor het nog crucialer is om reken- en wiskundige vaardigheden te integreren in hun dagelijkse leven.

Het Belang van Rekenen en Wiskunde in het Dagelijks Leven

Voor leerlingen in ZMLK en VSO is het ontwikkelen van reken- en wiskundige vaardigheden niet slechts een academische vereiste, maar een fundamenteel onderdeel van hun persoonlijke ontwikkeling. Deze vaardigheden helpen hen om zelfstandiger te worden en betere keuzes te maken in hun dagelijks leven.

Rekenen en wiskunde zijn essentieel voor een aantal praktische taken, zoals:

1. Financieel Beheer: Het kunnen begrijpen en beheren van geld is cruciaal. Dit omvat het kunnen rekenen met geld, het maken van een budget en het begrijpen van eenvoudige financiële concepten zoals sparen en uitgeven. Dit helpt leerlingen om financieel verantwoordelijk te worden en voorkomt problemen in het dagelijks leven.

2. Tijdbeheer: Het begrijpen van klokken, tijdschema’s en planning helpt leerlingen om hun tijd effectiever te beheren. Dit is belangrijk voor het naleven van afspraken en het organiseren van dagelijkse activiteiten.

3. Winkelervaring: Of het nu gaat om het berekenen van kortingen of het vergelijken van prijzen, het gebruik van wiskunde in winkels helpt leerlingen om slimme aankopen te doen en budgetbewust te blijven.

4. Keukentaken: Koken en bakken vereisen een basisbegrip van metingen en verhoudingen. Leerlingen moeten kunnen werken met recepten, ingrediënten afmeten en kooktijden berekenen.

Aanpak voor Leerlingen in ZMLK en VSO

In het ZMLK en VSO is het belangrijk om reken- en wiskundige concepten te onderwijzen op een manier die aansluit bij de behoeften en mogelijkheden van de leerlingen. Dit kan op verschillende manieren worden aangepakt:

1. Concrete Ervaringen: Door praktische en hands-on ervaringen te bieden, zoals winkelspelletjes of kooklessen, kunnen leerlingen de abstracte concepten van rekenen en wiskunde in realistische situaties toepassen. Dit maakt de lesstof relevanter en makkelijker te begrijpen.

2. Visuele Hulpmiddelen: Het gebruik van visuele hulpmiddelen zoals grafieken, schema’s en fysieke objecten kan helpen bij het verduidelijken van wiskundige concepten. Dit kan vooral nuttig zijn voor leerlingen die moeite hebben met abstract denken.

3. Individuele Aanpak: Elk kind heeft unieke leerbehoeften. Het is belangrijk om een gepersonaliseerde benadering te volgen waarbij de voortgang en moeilijkheden van elke leerling in overweging worden genomen. Dit kan door middel van één-op-één ondersteuning of op maat gemaakte lesmaterialen.

4. Integratie in Dagelijkse Activiteiten: Het integreren van reken- en wiskunde-oefeningen in dagelijkse activiteiten kan de betrokkenheid van de leerlingen vergroten. Dit kan bijvoorbeeld door het stellen van wiskundige vragen tijdens dagelijkse routines of door praktische opdrachten die aansluiten bij hun interesses.

Voorbeelden van Praktische Toepassingen

Het gebruik van rekenen en wiskunde in praktische situaties helpt leerlingen om de relevantie van hun leerstof te begrijpen en toe te passen. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• Budgetteren voor een Dagje Uit: Leerlingen kunnen leren hoe ze een budget kunnen opstellen voor een uitje, inclusief het berekenen van kosten voor vervoer, maaltijden en entreegelden. Dit leert hen om keuzes te maken op basis van hun beschikbare middelen.

• Plannen van Tijd: Het gebruik van een kalender om een weekplanning te maken kan leerlingen helpen bij het organiseren van hun tijd. Dit kan hen ook leren hoe ze realistische tijdschema’s kunnen maken en zich aan deze schema’s kunnen houden.

• Keukenrecepten: Bij het koken kunnen leerlingen de benodigde hoeveelheden ingrediënten berekenen en aanpassen op basis van het aantal personen waarvoor ze koken. Dit helpt hen om de praktische kant van wiskunde te begrijpen en toe te passen.

Ondersteuning en Middelen

Er zijn verschillende middelen en strategieën beschikbaar die docenten en ouders kunnen helpen om rekenen en wiskunde effectief te integreren in het dagelijks leven van leerlingen in ZMLK en VSO. Enkele nuttige hulpmiddelen zijn:

• Educatieve Spellen en Apps: Er zijn veel educatieve spellen en apps beschikbaar die zijn ontworpen om reken- en wiskundige vaardigheden te verbeteren op een leuke en interactieve manier.

• Ondersteunende Technologie: Hulpmiddelen zoals rekentools, tijdschema-apps en budgetplanners kunnen leerlingen helpen bij het leren en toepassen van wiskundige concepten.

• Training en Professionele Ontwikkeling: Docenten kunnen profiteren van trainingen en professionele ontwikkelingsprogramma’s die gericht zijn op het effectief onderwijzen van rekenen en wiskunde aan leerlingen met speciale behoeften.

Conclusie

Rekenen en wiskunde spelen een cruciale rol in het dagelijks leven van leerlingen in ZMLK en VSO. Door deze vaardigheden op een praktische en relevante manier te onderwijzen, kunnen leerlingen niet alleen hun academische prestaties verbeteren, maar ook hun zelfstandigheid en zelfvertrouwen vergroten. Het gebruik van concrete voorbeelden, visuele hulpmiddelen en gepersonaliseerde aanpakken zorgt ervoor dat rekenen en wiskunde niet alleen abstracte concepten blijven, maar ook waardevolle levensvaardigheden worden.

Door te investeren in effectieve onderwijsstrategieën en middelen kunnen we ervoor zorgen dat alle leerlingen, ongeacht hun uitdagingen, de kans krijgen om reken- en wiskundige vaardigheden te ontwikkelen die hen helpen in hun dagelijks leven.

Geraadpleegde bronnen

• Boswinkel, N. & Moerlands, F. (2001). Speciaal rekenen. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 19, 3 – 13.
• Browder, D. M., Spooner, F., Ahlgrim-Delzell, L., Harris, A. A., & Wakeman, S. (2008). A meta-analysis on teaching mathematics to students with significant cognitive disabilities. Exceptional Children, 74, 407 –  432.
• Cihak, D. F., & Grim, J. (2008). Teaching students with autism spectrum disorder and moderate intellectual disabilities to use counting-on strategies to enhance independent purchasing skills. Research in Autism Spectrum Disorders, 2, 716 – 727.
• Goo, M., Therrien, W. J., & Hua, Y. (2016). Effects of computer-based video instruction on the acquisition and generalization of grocery purchasing skills for students with intellectual disability. Education and Training in Autism and Developmental Disabilities, 51, 150 – 161.
• Hudson, M. E., Rivera, C. J., & Grady, M. M. (2018). Research on mathematics instruction with students with significant cognitive disabilities: Has anything changed? Research and Practice for Persons with Severe Disabilities, 43, 38 – 53.
• Milo, B. F., & Ruijssenaars, A. J. J. M. (2003). Instructie en leerlingkenmerken – (on)mogelijkheden van realistische instructie in het sbo. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 22, 27 – 33.
• SLO (2010). Leerlijnen Rekenboog.zml. Enschede: SLO.
• Ramdoss, S., Lang, R., Fragale, C., Britt, C., O’Railly, M., Sigafoos, J., Didden, R., Palmen, A., & Lancioni, G. E. (2011). Use of computer-based interventions to promote daily living skills in individuals with intellectual disabilities: A systematic review. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 24, 197-215.
• Root, J. R., Jimenez, B. A., Saunders, A. F., & Stanger, C. (2020): Replication research to support mathematical learning of students with extensive support needs. Exceptionality. Advance online publication.
• Spooner, F., Root, J. R., Saunders, A. F., & Browder, D. M. (2019). An updated evidence- based practice review on teaching mathematics to students with moderate and severe developmental disabilities. Remedial and Special Education, 40, 150 – 165.
• Van Hell, J. G., Boswinkel, N., Zeeuwen, Y.A.J.M., & De Crom, S. J. A. (2004). Realistisch rekenen door slechtziende kinderen en zeer zwakke rekenaars. Reken- wiskundeonderwijs: onderzoek, ontwikkeling praktijk, 23, 15 – 24.
• Wissick, C. A., Gardner, J. E., Langone, J. (1999). Video-based simulations: Considerations for teaching students with developmental disabilities. CDEI, 22, 233-249.