Kennisplatform
Nieuw: Let op! Wij-leren.nl lanceert nieuwe website

Zelfregulatie

Dossier: alle informatie over Zelfregulatie

Zelfregulatie is het vermogen om goede keuzes te maken uit de eigen gedragsmogelijkheden en deze gedragingen zelf of samen met anderen te realiseren, evalueren en verbeteren.

Zelfregulatie vaardigheden

Vaardigheden die het zelfregulerend vermogen ondersteunen zijn:
  • Het reguleren van gedachten, gevoelens, vermogens en gedrag.
  • Het afstemmen. Dit is een belangrijke vaardigheid als het gaat om het samenwerken met de omgeving.
  • Omgaan met feedback. Met jezelf reflecteren op feedback uit de omgeving.
(Bron: Kessels & Smit, 2004)

Nadenken over leerproces

Metacognitie en zelfregulerend leren zijn erop gericht leerlingen zelf concreter te laten nadenken over hun leerproces. Vaak krijgen leerlingen speciale programma’s aangereikt om te leren hoe ze hun leerproces kunnen plannen, monitoren en evalueren.
De interventies die gericht zijn op zelfregulatie zijn doorgaans zo ingericht dat leerlingen zelf hun strategie kunnen bepalen en leren wat de beste aanpak is voor een bepaalde leertaak.

Onderdelen zelfregulatie

Zelfregulerend leren kan in drie hoofdcategorieën worden onderverdeeld:
  • cognitie (het mentale proces van weten, begrijpen en leren);
  • metacognitie (vaak omschreven als ‘leren leren’);
  • motivatie (de bereidheid om onze (meta)cognitieve vaardigheden in te zetten).

Leeftijd ontwikkeling zelfregulatie volgens Barkley (2013)

1 jaar: Remmen en vertragen van reacties op interne en externe prikkels.

2-4 jaar:

  • Gebeurtenissen langer in het geheugen kunnen vasthouden.
  • Ontwikkelen van:
    • zelfbewustzijn
    • besef van verleden (wijsheid achteraf)
    • tijdsbesef
    • verbeelding
    • toekomstbesef (toekomstplanning)
  • Uitwisselen van berichten over de toekomst met anderen

2-4 jaar:

  • Remmen van emoties
  • Gevoelens scheiden van feiten
  • Ontwikkelen van sociale vaardigheden
  • Ontwikkelen van objectiviteit
  • Beheersen van emoties voor een bepaald doel
  • Motivatie kweken voor een bepaald doel

3-5 jaar:

  • Verinnerlijken van de taal
  • Volgen van de regels die door anderen of door zichzelf zijn opgelegd
  • Zelf regels maken
  • Regels met anderen uitwisselen
  • Verminderen van zelfbeheersing door gebeurtenissen van het moment
  • Vergroten van zelfbeheersing door toekomstbesef
  • Gedrag ordenen met het oog op de toekomst

6-12 jaar:

  • De wereld in gedachten in stukjes delen
  • De stukjes opnieuw combineren tot nieuwe ideeën
  • Ontwikkelen van creativiteit
Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Laatst geactualiseerd op 17 juni 2024

Ontdek meer

Externe verwijzingen

7 valkuilen bij veranderprocessen in het onderwijs7 valkuilen bij veranderprocessen in het onderwijs
 Wij-leren.nl Academie
BrainBalance in het poBrainBalance in het po
 Medilex Onderwijs

Boeken

De LeeruitdagingDe leeruitdaging - James Nottingham - Machiel KarelsZesde rol van de leraar De zesde rol van de leraar - Machiel KarelsPuberbrein binnenstebuitenPuberbrein binnenstebuiten - Helèn de JongTalent binnenstebuitenTalent binnenstebuiten - Daag jongeren uit met hun talenten aan de slag te gaan - Helèn de JongTemperamentvolle kinderenTemperamentvolle kinderen - Tips om deze kinderen te begeleiden - Arja KerpelHandboek leren lerenHandboek leren leren - 5 krachtige principes - Arja KerpelVoorkom probleemgedragVoorkom probleemgedrag - Arja KerpelWanneer krijgen we weer les?Wanneer krijgen we weer les? - Een mbo school in transitie - - Joost KarelsLeeruitdaging voor jonge kinderenDe leeruitdaging voor jonge kinderen - Diep leren - Bertine van den OeverSamenwerkend LeiderschapSamenwerkend Leiderschap - leiders met impact - Carlien OstermeierNieuwe autoriteit - Haim OmerNieuwe autoriteit - Marleen LegemaatNieuwe autoriteit - Haim OmerNieuwe autoriteit - Marleen LegemaatNieuwe autoriteit voor oudersNieuwe autoriteit voor ouders - Marleen LegemaatLotte zit je nu alweer te dromenLees- en reflectieboek voor dromerige kinderen - Marleen LegemaatReguLEERReguLEER - Een pedagogisch-didactische verkenning van zelfregulerend leren - Machiel Karels

Samenvatting

Het versterken van eigenaarschap door leerlijnenVersterking van eigenaarschap: de impact van leerdoelen en leerlijnen in het onderwijs - redactieLeerproces evaluerenPraten over het leerproces bevordert metacognitieve vaardigheden - Annemieke TopMontessori onderwijs methodeMontessori methode - wat is Montessori onderwijs? - Machiel KarelsMotivatie Motivatie - intrinsieke en extrinsieke motivatie - Machiel KarelsCompetenties van werkbegeleiders in hybride leeromgevingen mboCompetenties van werkbegeleiders in hybride leeromgevingen binnen het mbo - redactieEffect woordbeoordelingen op schoolrapport in plaats van cijfers boHet effect van tekstuele beoordelingen op basisschoolrapporten - redactie

Opinie

Interne sturingStop marginalisering in het onderwijs - Marjoke Hinnen

Verdieping

Stimuleert een digitaal portfolio zelfsturing?Zelfsturing stimuleren met een digitaal portfolio - Maaike van de LooToekomstbestendig onderwijsDeze 12 onderwijsveranderingen zijn kindgericht en toekomstbestendig - Machiel KarelsHoogbegaafdheid en plannenLeer hoogbegaafde kinderen zelf te sturen! - Martine Blonk - MeulenkampLeraarvaardigheden kindgericht onderwijsLeraarvaardigheden voor kindgericht onderwijs - Machiel KarelsDoelen gepersonaliseerd onderwijs Doelen stellen bij het gepersonaliseerd onderwijs - Tijl RoodKind is eigenaar van zijn ontwikkelingHet kind is eigenaar van zijn ontwikkeling en is daarvoor competent - Luc StevensGepersonaliseerd onderwijsWat is gepersonaliseerd onderwijs? - Tijl RoodGedrag beïnvloedenIs de attitude en het gedrag van leerlingen te beïnvloeden? - Michel VerdoornAdaptieve softwareAdaptieve software zet onderwijs op zijn kop - Tijl RoodOrganiseren gepersonaliseerd lerenHoe organiseer je gepersonaliseerd onderwijs? - Tijl RoodGepersonaliseerd lerenFlip je school: het waarom van gepersonaliseerd leren - Tijl RoodMotivatie metenMotivatie meten en verbeteren - De motivatiespiegel - Ton van der ValkIntrinsieke motivatieHoe help je leerlingen om gemotiveerd te raken? - 10 praktische inzichten voor onderwijsprofessionals - Yvonne van SarkPubers begrijpenDe puberijsberg en de warme leraar - Jongeren beter begrijpen - Ingrid van EssenHakken in het zandHakken in het zand. Niet touwtrekken met pubers - Ivo MijlandZelf gereguleerd lerenHoe laat je intrinsieke motivatie groeien? - Dirk van der WulpDifferentiatie zelfregulatie (1)Beter differentiëren dankzij zelfgereguleerd differentiëren - Michel VerdoornDifferentiatie zelfregulatie (2)Wat zegt onderzoek over Zelfgereguleerd differentiëren (ZRD)? - Michel VerdoornMotivatie door feedbackMeer motivatie door oplossingsgerichte feedback - Dirk van der WulpKindgesprek in een leercultuurLeertaal en leercultuur bevorderen door het inzetten van kindgesprekken - Martine Blonk - MeulenkampActiverende didactiekActiverende didactiek en coachend leraargedrag - Machiel KarelsDigitaal portfolio met badgesAlles wat je in je mars hebt in je eigen hand - redactieWat leerlingen nu leren - afstandsonderwijsWat leerlingen nu leren - Zelfsturing stimuleren door spelZelfsturing en executieve functies stimuleren in spel - Lilian van der BoltZelfstandig leergedrag VOZelfstandig leergedrag in het VO - de hefboom voor succes? - Machiel KarelsDe basishouding van de docent in de ontwikkeling van de leerlingLeerlingen zien en laten zien wat je van ze verwacht - Elena Carmona van Loonhoogbegaafd overgang po vo(Hoog)begaafde leerlingen en de overgang van PO naar VO - Martine Blonk - MeulenkampBewezen effectieve interventiesEvidence informed werken in het onderwijs - Jaap VersfeltZelfaanvaarding: een belangrijke bouwsteen voor individueel gelukZelfaanvaarding - Bouwstenen voor individueel geluk - Hilde van Rossen13 adviezen om te groeien in zelfaanvaarding Groeien in zelfaanvaarding, 13 concrete adviezen - Hilde van RossenEigenaarschap van leren - vijf tipsEigenaarschap van het leren - 5 tips om hier beter op te oriënteren - Michel VerdoornDoorlopende leerprocessen en verantwoorde zelfregulatieOptimaliserend Onderwijs (2). Doorlopende leerprocessen en verantwoorde zelfregulatie - Ton MooijEen ontwerp van Optimaliserend OnderwijsPreventie van schoolproblemen (2) - Criteria en kenmerken van Optimaliserend onderwijs - Ton MooijHoe zet je leerlingen aan het denken over hun eigen leren?Hoe zet je leerlingen aan het denken over hun eigen leren? - Nina ParrishOnderdelen geheugenstructuurLeren als een gesofisticeerd proces: een paar bijzonderheden van het menselijk geheugen. - Tim Surma10 vragen over autonomie10 vragen over autonomie - Machiel KarelsWerken met weektaak relatie metacognitieve vaardighedenWerken met een weektaak: wat levert het op voor leerlingen? - redactieEffectieve werkwijzen bij reflectie op het leerprocesHoe stimuleer je leerlingen tot reflectie op hun leerproces? - redactie

Dossiers

Uw onderwijskundige kennis blijft op peil door 3500+ artikelen.